Trosolwg o'r polisi adnewyddu tai sector preifat ac addasiadau i'r anabl

Cyflwyniad

1.1Mae'r Polisi Adnewyddu Tai Sector Preifat ac Addasiadau i'r Anabl yn manylu ar sut mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili (y Cyngor) yn darparu cymorth i helpu perchnogion preifat (gan gynnwys landlordiaid Sector Preifat) a lle mae’n briodol deiliaid contractau (a elwid gynt yn denantiaid) i atgyweirio, cynnal neu addasu eu cartrefi. Mae hefyd yn darparu gwybodaeth am ddull gweithredu’r Cyngor o wella effeithlonrwydd ynni cartrefi.

1.2Er bod y cyfrifoldeb dros gynnal a gwella cartrefi o fewn y sector preifat gyda'r perchennog, mae'r Cyngor yn cydnabod na fydd gan rai pobl yr adnoddau angenrheidiol. Mae gan y Cyngor rôl allweddol i'w chwarae i’r rhai sydd â chyllid i dalu. Bydd y Cyngor yn gwneud y defnydd gorau o'r arian sydd ganddo ar gael i wella ansawdd tai a thrwy hynny ansawdd bywyd meddianwyr gan ddefnyddio'r gwahanol fathau o gymorth a nodir yn y Polisi hwn. Mae cymorth i'r rhai yn y sector preifat yng Nghymru yn ddewisol a bydd yn cael ei lywodraethu gan y gyllideb flynyddol a bennir gan y Cyngor a'r nodau a'r egwyddorion a sefydlwyd yn y Polisi hwn. Yr eithriad i hyn yw'r Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl (DFGs) statudol y mae'n rhaid eu cynnig i bob aelwyd gymwys.

1.3Llywiwyd y Polisi gan archwilio proffil y Fwrdeistref Sirol mewn perthynas â'r mathau o lety preswyl sydd ynddo a'r amodau sy'n bodoli o fewn y gwahanol fathau o lety. Archwiliwyd proffil y boblogaeth, ynghyd ag anghenion iechyd a chymdeithasol trigolion y Fwrdeistref Sirol. Mae amrywiaeth o ffynonellau data tai wedi cael eu hystyried, gan gynnwys Arolwg Cyflwr Tai Cymru a gynhaliwyd yn 2018, data tai ac amddifadedd lleol o Caerffili.gov.uk, astudiaethau Llywodraeth Cymru, ac adolygiad Swyddfa Archwilio Cymru o DFGs yng Nghymru 2018.

1.4Yn ogystal ag adolygu'r 6 blaenoriaeth allweddol wreiddiol a nodwyd yn flaenorol mewn hen bolisïau, mae'r broses wedi arwain at adnabod blaenoriaeth allweddol newydd, gwella effeithlonrwydd ynni cartrefi, y bydd y Cyngor yn ceisio mynd i'r afael â hi drwy'r Polisi hwn. Felly mae'r polisi hwn yn seiliedig ar drafod y canlynol:

Cefnogi cymunedau drwy gynlluniau adfywio wedi'u targedu.
Lleihau nifer yr achosion o dai afiach.
Dychwelyd i ddefnyddio cartrefi sector preifat gwag tymor hir.
Darparu addasiadau i bobl anabl.
Galluogi pobl fregus i aros gartref mewn diogelwch a chysur.
Gwella safonau o fewn y sector rhentu preifat.
Gwella effeithlonrwydd ynni cartrefi.

1.5Mae'r Polisi hefyd yn helpu'r gwasanaeth Tai Sector Preifat i gyflawni

blaenoriaethau allweddol y Cyngor drwy wella ansawdd tai, lleihau tlodi tanwydd, a hyrwyddo diogelwch ac annibyniaeth gartref.

Mae'r polisi yn cyd-fynd â Chynllun Corfforaethol Bwrdeistref Sirol Caerffili, 2023 – 2028, Amcan Llesiant 2 o Galluogi ein Trigolionr i Ffynnu. Mae'r polisi hwn yn cyflawni hyn drwy fodloni'r pwyntiau canlynol:

Ymateb i'n demograffig sy'n heneiddio, gan gynnwys creu cymunedau sy'n gyfeillgar i oedran.
Diwallu anghenion ein plant a'n hoedolion mwyaf agored i niwed.
Adeiladu mwy o dai fforddiadwy a gweithio i leihau digartrefedd.
Galluogi'r Sector Cymunedol a Gwirfoddol i gefnogi trigolion.
Helpu i leddfu'r argyfwng costau byw.

Fframwaith cyfreithiol

1.6 Mae Gorchymyn Diwygio Rheoleiddio (Cymorth Tai) (Cymru a Lloegr) 2002 (RRO

2002) yn mynnu bod awdurdodau lleol yn datblygu polisi ar gyfer darparu cymorth

ariannol i aelwydydd wella eu cartrefi. Roedd y gorchymyn yn dileu deddfwriaeth

ragnodol flaenorol a chaniatáu mwy o ryddid i awdurdodau ddatblygu cynnyrch

ariannol a ffurfiau arloesol o gymorth.

1.7 Mae deddfwriaeth berthnasol arall yn cynnwys:

Cyflwynodd Deddf Tai 2004 sawl newid gan gynnwys cyflwyno'r System Mesur Iechyd a Diogelwch Tai (HHSRS) i ddisodli'r Safon Addasrwydd Tai. Mae hyn yn cynorthwyo cynghorau i dargedu'r eiddo hynny sydd yn yr amodau gwaethaf, sy'n aml yn gartref i rai o'r bobl fwyaf agored i niwed.

Rheoliadau Safonau Gofynnol Effeithlonrwydd Ynni - Rhoi dyletswydd ar landlordiaid sector preifat bod yn rhaid i bob eiddo sector rhentu preifat fod â sgôr tystysgrif perfformiad ynni sylfaenol (EPC) o E neu uwch (oni bai ei fod wedi'i eithrio).

Cyflwynodd Deddf Grantiau Adeiladu ac Adfywio Tai 1996 ddyletswydd i gynorthwyo pobl ag anableddau i'w galluogi i fyw'n annibynnol yn eu cartref eu hunain trwy ddarparu Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl (DFGs) gorfodol. O fewn y Ddeddf hon, mae dyletswydd ar awdurdodau lleol i gynnal prawf modd o'r ymgeisydd anabl (oedolion yn unig) i asesu'r cyfraniad (os o gwbl) y mae'n rhaid iddynt ei dalu tuag at addasiadau sy'n cael eu darparu yn eu cartref.

Roedd Gorchymyn Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl (Uchafswm Symiau a Dibenion Ychwanegol) (Cymru) 2008 yn cynyddu uchafswm y grant DFG gorfodol a gwaith cymwys ychwanegol.

Cyflwynodd Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 fframwaith cyfreithiol ar gyfer gwella lles pobl sydd angen gofal a chymorth.

Cyflwynodd Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 ddyletswydd ar gyrff cyhoeddus i ystyried, wrth wneud penderfyniadau, pa effaith y mae'r penderfyniad yn ei chael ar bobl yng Nghymru yn y dyfodol.

Materion Lleol

1.8 Mae ystod o faterion wedi llywio datblygiad y polisi hwn, gan gynnwys y pwysau

Cymru sydd â'r stoc dai hynaf yn y DU, gyda 26% o'r stoc wedi’i adeiladu cyn 1919.
Yng Nghymru, mae Perchen-feddianwyr yn cyfrif am 69% o'r sector deiliadaeth, gyda Rhentu Preifat yn 13% o’r sector.
fis Ebrill 2022, ym Mwrdeistref Sirol Caerffili amcangyfrifir bod 1314 o anheddau gwag sector preifat sydd wedi bod yn wag am fwy na 6 mis, 13.8% o gyfanswm y stoc breifat
Y Sector Rhentu Preifat sydd â'r stoc hynaf a'r gyfran uchaf o dai o ansawdd gwael, gyda 43% o stoc wedi’i adeiladu cyn 1919.
Mae'r raddfa ynni cyfartalog o eiddo wedi cynyddu o fand EPC E yn 2008 i fand D yn 2018.
Mae 82% o anheddau yn rhydd o beryglon Categori 1 HHSRS, 76% o anheddau'r Sector Rhentu Preifat.
Mae Bwrdeistref Sirol Caerffili yn cynnwys 79,301 o anheddau, gyda 69.4% o Berchen-feddianwyr, 12.0% Sector Rhentu Preifat (Mawrth 2020).
Nododd Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru (WIMD) 2019 fod 10% o ardaloedd lleol Bwrdeistref Sirol Caerffili yn dod o fewn y 10% uchaf o ardaloedd mwyaf difreintiedig yng Nghymru.
Mae cysylltiad clir rhwng peryglon Categori 1 ac aelwydydd incwm isel.
Mae astudiaethau gan Lywodraeth Cymru yn dangos bod pobl hŷn yn llawer mwy tebygol o feddiannu tai mewn cyflwr gwael. Mae hyn yn cael effaith sylweddol ar eu hiechyd a'u lles ac mae'n debygol o gyfrannu at gyfraddau damweiniau yn y cartref yn ogystal ag afiechydon eraill. Yn ôl rhagolygon demograffig mae disgwyl i gyfran y bobl hŷn ym Mwrdeistref Sirol Caerffili gynyddu'n sylweddol dros y degawd nesaf ar ben cynnydd o 20.1% mewn pobl 65 oed a dros y degawd diwethaf (ONS 2021).
Nid oes digon o fuddsoddiad grant tai uniongyrchol i ddelio â thai gwael yn y sector preifat sy'n golygu y dylid parhau i gefnogi mentrau sy'n seiliedig ar fenthyciadau fel Benthyciadau Landlordiaid Llywodraeth Cymru a chynlluniau Benthyciad Perchen-feddianwyr. Mae mynd i'r afael â thlodi tanwydd yn fater pwysig i'r Cyngor. Mae'r gyfradd uchaf o dlodi tanwydd yn y Sector Rhentu Preifat. Yn 2020 roedd 20% o'r Sector Rhentu Preifat yng Nghymru yn byw mewn tlodi tanwydd, mae Llywodraeth Cymru yn disgwyl i hyn godi i fwy na 45% yn 2022.
Yn ôl data a gomisiynwyd gan ystadegau.cyflwrtai@llyw.cymru roedd 9% o drigolion Bwrdeistref Sirol Caerffili yn byw mewn tlodi tanwydd yn 2018.
Mae'r diwydiant adeiladu yn y DU ac yn lleol wedi gweld cynnydd digynsail mewn prisiau yn dilyn pandemig Covid a Brexit, gyda phrinder deunyddiau a llafur. Mae cost gyfartalog y gwahanol fathau o gymorth ariannol y mae'r Cyngor wedi'u darparu o'r blaen, gan gynnwys Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl, wedi cynyddu o ganlyniad.

Gweithio mewn partneriaeth

1.9 Cynorthwyir y gwaith o gyflawni'r Polisi yn llwyddiannus pan fydd cyfleoedd i

weithio gyda phartneriaid sy'n rhannu amcanion cyffredin yn cael eu huchafu. Bydd y Cyngor yn manteisio ar bob cyfle i ddatblygu ymhellach berthynas waith gyda phartneriaid presennol a bydd yn mynd ati i chwilio am bartneriaid newydd i sicrhau bod amcanion allweddol yn cael eu cyflawni. Mae'r partneriaethau presennol yn cynnwys:

Mae Llywodraeth Cymru yn bartner arweiniol wrth alluogi adnewyddu tai sector preifat. Mae Llywodraeth Cymru yn cydnabod bod ansawdd cartrefi pobl yn hanfodol i ansawdd eu bywydau ac mai tai o ansawdd da yw conglfaen cymunedau cryf, diogel. Er mwyn galluogi darparu tai fforddiadwy o ansawdd da, mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi adfywio, atgyweirio ac adnewyddu cartrefi sy'n eiddo i berchen-feddianwyr, wedi'u rhentu'n breifat, ac yn wag yn ogystal â darparu addasiadau. Mae Llywodraeth Cymru yn darparu arian ar gyfer rhaglenni gwella effeithlonrwydd ynni.

Mae Gofal a Thrwsio Blaenau Gwent a Chaerffili yn bartner allweddol mewn gweithgareddau adnewyddu tai yn y sector preifat a darparu addasiadau ym Mwrdeistref Caerffili. Maent yn darparu cyngor a chymorth ymarferol i bobl hŷn ac anabl sy'n dymuno gwneud gwaith atgyweirio, gwelliannau ac addasiadau i'w cartrefi. Gellir dod o hyd i ragor o wybodaeth fanwl am wasanaethau Gofal a Thrwsio drwy ymweld â www.careandrepair.org.uk.

Mae'r Polisi Dyrannu Cyffredin a'r Gofrestr Tai Cyffredin cysylltiedig yn drefniant partneriaeth sy'n cynnwys Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili a landlordiaid cymdeithasol cofrestredig partner. Nod y gofrestr Tai Hygyrch o fewn y Gofrestr Tai Cyffredin yw symleiddio'r broses ar gyfer cael mynediad i lety hygyrch a gwneud y mwyaf o gyfleoedd drwy sicrhau bod y llety sydd eisoes yn cael ei addasu neu fel arall yn hygyrch yn cael ei ddefnyddio orau. Gall pobl ag anabledd corfforol sydd angen llety hygyrch/addasedig wneud cais am dai. Yna byddant yn cael eu hystyried o dan y Polisi Dyrannu Cyffredin, gan alluogi'r Cyngor i nodi eiddo sy'n addas i ddiwallu anghenion yr unigolyn trwy broses o baru'r person â'r eiddo orau.

Mae'r Cyngor yn gweithio gyda British Gas sy'n rheoli NYTH, cynllun Llywodraeth Cymru sy'n cynnig amrywiaeth o gyngor a chymorth diduedd am ddim i ddeiliaid tai i'w helpu i leihau eu biliau ynni ac, i'r rhai sy'n gymwys, pecyn o welliannau effeithlonrwydd ynni cartref am ddim, megis boeleri newydd, gwres canolog, neu inswleiddio. (Ar adeg ysgrifennu hwn mae cynllun NYTH yn cael ei adolygu ac felly gall newid).

Mae'r Cyngor hefyd yn gweithio gyda chwmnïau ynni a Dinas-Ranbarth Caerdydd i gefnogi aelwydydd i wneud eu cartrefi'n fwy effeithlon o ran ynni. Gan weithio gyda phartneriaid, nod y Cyngor yw tynnu cyllid sydd ar gael gan y prif gwmnïau ynni, i leihau neu ddileu cost gosod y mesurau effeithlonrwydd ynni hyn, gan gynnwys defnyddio cynlluniau ECO4 ac ECO Flex.

Mae'r Cyngor wedi ymrwymo i sicrhau bod gwahanol wasanaethau o fewn y sefydliad yn cydweithio ar brosiectau sy'n cynnwys gwella amodau yn y sector preifat, gan gynnwys adnewyddu tai ac effeithlonrwydd ynni. Mae partneriaid mewnol allweddol yn cynnwys gwasanaeth ehangach Cartrefi Caerffili, Gofal Caerffili, Gwasanaeth Therapi Galwedigaethol, Gwarchod y Cyhoedd, Adfywio, Cynllunio a Gwasanaethau Cyfreithiol.

Mae'r Cyngor wedi ymrwymo i weithio gyda Rhentu Doeth Cymru i godi safonau yn y Sector Rhentu Preifat trwy gofrestru a thrwyddedu eiddo'r sector rhentu preifat, landlordiaid ac asiantau rheoli.

Mae'r Cyngor yn cefnogi Fforwm Landlordiaid y Sector Preifat lleol sy'n ceisio darparu gwybodaeth, rhannu arfer da, mynd i'r afael â phryderon a datblygu cydweithredu, er enghraifft gofynion deddfwriaethol Rhentu Doeth Cymru.

2 blaenoriaethau allweddol

Er mwyn penderfynu ar y blaenoriaethau allweddol mae'r Cyngor wedi archwilio proffil y Fwrdeistref Sirol mewn perthynas â'r mathau o lety preswyl sydd ynddo a'r amodau sy'n bodoli o fewn y gwahanol fathau o lety gan gynnwys adolygu ffynonellau data tai. Mae'r proffil poblogaeth, ynghyd ag anghenion iechyd a chymdeithasol trigolion y Fwrdeistref Sirol hefyd wedi'i archwilio ac ystyriwyd materion lleol a chenedlaethol, mae 5 amcan llesiant y Cyngor hefyd wedi'u hystyried. Bydd y blaenoriaethau allweddol a nodwyd yn pennu sut mae'r Cyngor yn darparu cymorth i helpu perchnogion preifat (gan gynnwys Landlordiaid Sector Preifat) a deiliaid contractau i atgyweirio, cynnal, gwella neu addasu eu cartrefi o fewn yr adnoddau ariannol cyfyngedig sydd ar gael.

Cefnogi cymunedau drwy gynlluniau adfywio wedi'u targedu –

Wedi'i ddewis fel blaenoriaeth allweddol oherwydd tystiolaeth o amddifadedd lluosog, mewn rhannau o'r Fwrdeistref Sirol. Yn ôl Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru 2019, roedd 10% o ardaloedd lleol Bwrdeistref Sirol Caerffili wedi syrthio o fewn y 10% uchaf o ardaloedd mwyaf difreintiedig yng Nghymru.

Lleihau nifer yr achosion o dai afiach –

Wedi'i ddewis fel blaenoriaeth allweddol oherwydd y cysylltiad annatod a chydnabyddedig rhwng tai gwael ac iechyd gwael.

Dychwelyd cartrefi sector preifat gwag hirdymor i ddefnydd –

Wedi'i ddewis fel blaenoriaeth allweddol oherwydd y nifer fawr o eiddo o'r fath o fewn y Fwrdeistref Sirol, yn unol â blaenoriaethau corfforaethol ac Agenda Genedlaethol Gorfodi Eiddo Gwag Llywodraeth Cymru.

Darparu addasiadau i bobl anabl –

Wedi'i ddewis fel blaenoriaeth allweddol i gydnabod anghenion sector bregus y gymuned a statws gorfodol darpariaeth Grant Cyfleusterau Anabl, i ddarparu addasiadau, gan alluogi preswylwyr i aros yn eu cartrefi eu hunain a byw'n annibynnol yn ogystal â chynorthwyo i ryddhau cleifion o'r ysbyty.

Galluogi pobl fregus i aros gartref mewn diogelwch a chysur –

Wedi'i ddewis fel blaenoriaeth allweddol i gydnabod yr anawsterau y mae deiliaid tai agored i niwed incwm isel o bob oed yn eu hwynebu mewn perthynas â'u gallu i weithredu atgyweiriadau hanfodol neu argyfwng i'w cartrefi.

Gwella safonau o fewn y sector rhentu preifat –

Wedi'i ddewis fel blaenoriaeth allweddol i gydnabod yr angen i weithio gyda landlordiaid i fynd i'r afael â chyflwr eiddo a safonau rheoli, oherwydd bod gan y sector y lefelau uchaf o lety o ansawdd gwael a chyfran sylweddol o denantiaid agored i niwed, yn unol ag agenda Llywodraeth Cymru, gan gynnwys datgarboneiddio a chyflawni amcanion sero net.

Gwella effeithlonrwydd ynni cartrefi –

Wedi'i ddewis fel blaenoriaeth allweddol oherwydd y nifer uchel o aelwydydd sy'n byw mewn tlodi tanwydd ac sy’n agored i effaith oerfel yn ogystal â'r argyfwng Costau Byw presennol. Mae'r flaenoriaeth hon hefyd yn cefnogi cyflawni uchelgeisiau datgarboneiddio cenedlaethol a chorfforaethol ac amcanion carbon sero-net.

3. Mynd i'r afael â blaenoriaethau allweddol

Blaenoriaeth Allweddol 1 – Cefnogi cymunedau drwy gynlluniau adfywio wedi'u targedu

Yn hanesyddol mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili wedi llwyddo i atal dirywiad economaidd-gymdeithasol a thai trwy fabwysiadu dull strategol o adnewyddu tai yn y sector preifat. Yn anffodus, nid yw cyllid ar gyfer cynlluniau o'r fath ar gael ar hyn o bryd sy'n atal y Cyngor rhag datblygu prosiectau gwella ar raddfa fawr. Fodd bynnag, bydd y Cyngor yn ceisio manteisio i'r eithaf ar gyfleoedd i ymgymryd â chynlluniau adfywio llai pan fydd cyllid ar gael.

Bydd y Cyngor felly yn:

Adnabod a chynorthwyo, lle bo'n bosibl, gweithgarwch tai strategol drwy ymchwil sy'n seiliedig ar dystiolaeth.

Sicrhau cyllid mewnol a/neu allanol, i gyflawni cynlluniau atgyweirio a gwella ad hoc lle bernir mai adfywio wedi'i dargedu yw'r dull mwyaf priodol o gynorthwyo i sicrhau dyfodol cynaliadwy y gymuned. Gallai'r cynlluniau fod yn gynlluniau sector preifat neu’n rhai traws-ddeiliadaeth.

Cynnig cymorth ariannol ar ffurf benthyciadau ar gyfer trosi llety manwerthu diddefnydd/eiddo gwag hirdymor yn llety preswyl. Fodd bynnag, bydd cynlluniau fel y rhain ond yn derbyn cymorth ariannol pan fyddant yn adlewyrchu angen tai ac yn ffafriol i anghenion cyffredinol yr ardal.

Mewn perthynas â chynlluniau adfywio wedi'u targedu gan unigolion, yn aml mae angen chwilio am adnoddau ariannol ychwanegol i gyflawni cynllun penodol. Mewn achosion o'r fath, bydd yn ofynnol cael cymeradwyaeth y Cyngor perthnasol fydd yn nodi natur, telerau ac amodau'r cymorth. Mae canllawiau manwl mewn perthynas â chymorth arall sydd ar gael mewn ardaloedd adfywio wedi'u targedu wedi'u cynnwys yn atodiad 1A (mentrau benthyciadau Llywodraeth Cymru). Bydd y cynhyrchion ariannol yn cael eu darparu yn unol â'r polisi blaenoriaethu a amlinellir yn Atodiad 4.

Bydd y cymorth sydd ar gael fel a ganlyn:

Cyllid penodol wedi’i gymeradwyo gan y Cyngor (gan gynnwys cyllid Cyfrif Refeniw Tai lle bo hynny'n briodol)
Benthyciadau Landlordiaid
Benthyciadau Ad-dalu Perchen-feddianwyr

Blaenoriaeth Allweddol 2 – Lleihau nifer yr achosion o dai afiach

Mae tai gwael yn cael eu cydnabod fel un o benderfynyddion afiechyd. Gwneir yr asesiad o gyflwr eiddo at ddibenion tai drwy gymhwyso'r System Mesur Iechyd a Diogelwch Tai (HHSRS). Mae hon yn system sydd, yn hytrach na chanolbwyntio ar gyflwr eiddo yn unig, wedi'i dyfeisio gyda'r bwriad o sefydlu'r risgiau iechyd a diogelwch i breswylwyr trwy adnabod peryglon ac, ar ôl hynny, pennu maint y risg i breswylwyr oherwydd y perygl. Fodd bynnag, mae'r system hon o safon gyfyngedig ac felly nid mater syml yw ei defnyddio fel meincnod ar gyfer cymorth oes ariannol a gweithgaredd benthyca.

Bydd y Cyngor, felly, yn mabwysiadu ei safon sylfaenol ei hun ar gyfer cymorth ariannol ad-daladwy a ariennir yn uniongyrchol gan y Cyngor ar y sail i fod yn gymwys bod yn rhaid i eiddo:

Gael ei effeithio gan bresenoldeb peryglon categori 1 a fydd unwaith yr eir i'r afael â nhw yn gwneud yr eiddo yn saff, yn gynnes ac yn ddiogel.

'Y safon ar gyfer cymorth benthyciad a ariennir gan Lywodraeth Cymru fydd gwaith i wneud yr eiddo 'yn saff, cynnes a diogel'.

Yng nghyd-destun y safon hon, diffinnir "perygl Categori 1" yn Atodiad 12 (Geirfa)

Nid yw'r cynhyrchion ariannol ar gael ar gyfer gwaith cynnal a chadw cyffredinol ac ataliol.

Er mwyn codi safon y llety byw yn y Fwrdeistref Sirol bydd y Cyngor yn defnyddio:

Gorfodaeth Statudol

Bydd y Cyngor yn parhau i ddefnyddio ei bwerau rheoleiddio i orfodi mewn modd egnïol y safonau gofynnol mewn perthynas ag eiddo y mae eu perchnogion yn anwybyddu eu cyfrifoldebau statudol. Mae'r pwerau hyn yn galluogi'r Cyngor i hwyluso gwaith atgyweirio, gwahardd, dymchwel, neu weithgaredd clirio ardal lle bo hynny'n briodol.

Wrth ystyried y penderfyniad i wahardd defnyddio eiddo, bydd yr opsiwn o ailgartrefu'n cael ei archwilio ynghyd ag ystyried costau digolledu.

Ni fydd unrhyw waith a wneir yn ddiofyn yn dilyn hysbysiadau statudol yn ddarostyngedig i TAW.

Bydd unrhyw waith a wneir drwy gytundeb yn ddarostyngedig i TAW.

Cymorth Ariannol Ad-daladwy Unigol

Bydd y Cyngor yn defnyddio amrywiaeth o gynhyrchion cymorth ariannol ad-daladwy i greu ffynhonnell ariannu sy'n gynaliadwy ac wedi'i ailgylchu yn ôl i atgyweirio ac adnewyddu tai. Cynigir y rhain yn unol â'r polisi blaenoriaethu a amlinellir yn Atodiad 4. Mae canllawiau manwl mewn perthynas â'r cymorth sydd ar gael wedi'i gynnwys yn Atodiad 1A/1B (mentrau benthyciadau Llywodraeth Cymru a chymorth ad-daladwy a ariennir gan y Cyngor)

Bydd y cymorth sydd ar gael fel a ganlyn:

Benthyciadau Landlordiaid

Benthyciadau Ad-dalu Perchen-feddianwyr

Benthyciadau Oes Perchen-feddianwyr

Cymorth Ad-daladwy Diogelwch Cartref ar gyfer Gwaith Adnewyddu ac Atgyweirio ar Raddfa Llai.

Mae canllawiau manwl mewn perthynas â'r cymorth uchod wedi'u cynnwys yn Atodiad 1A ac 1B.

Cynlluniau Adfywio wedi'u Targedu

Cymorth ariannol fel y nodwyd ym Mlaenoriaeth Allweddol 1 uchod, pan fydd cyllid ar gael.

Blaenoriaeth allweddol 3 – dod â chartrefi gwag sector preifat hirdymor yn ôl i ddefnydd

Mae'n anochel y bydd nifer o anheddau gwag yn y Fwrdeistref Sirol ar unrhyw adeg benodol er mwyn caniatáu i'r system dai weithredu'n effeithiol, gan hwyluso symudedd preswyl a gwella/ailddatblygu'r stoc. Serch hynny, mae cartrefi gwag sector preifat yn adnodd sy'n cael ei wastraffu a gall dod â nhw yn ôl i ddefnydd buddiol wasanaethu'r pwrpas deuol o ddiwallu anghenion tai penodol ardal a gwella cyflwr rhai o'r tai gwaethaf.

Yn y bôn, mae dau fath o dai gwag:

"Cartrefi gwag trosiannol" – llety sy'n wag am dymor byr, wedi'i ailfeddiannu'n gymharol gyflym ac sy'n angenrheidiol ar gyfer symudedd y farchnad dai, yn gyffredinol byddai'r cyfnod hwn yn llai na 12 mis.

"Cartrefi gwag problemus" – llety segur yn y farchnad dai, yn aml mewn cyflwr gwael, yn wag am gyfnodau hir ac mewn sawl achos yn arwain at gwynion.

Nid yw cartrefi gwag trosiannol yn broblemus yn aml ac nid ydynt yn cael sylw fel rhan o weithgareddau cartrefi gwag y Cyngor. Fodd bynnag, mae'r Cyngor wedi ymrwymo i leihau nifer y cartrefi gwag hirdymor (a ddiffinir ar hyn o bryd fel y rhai sydd wedi bod yn wag am fwy na 6 mis ond sy'n cael eu hadolygu gan Data Cymru) a'u dychwelyd i ddefnydd buddiol. Wrth wneud hynny, amcanion strategol y Cyngor yw:

Cynyddu'r cyflenwad o lety o ansawdd da.
Cryfhau'r berthynas waith â phartneriaid mewnol ac allanol i ddatblygu a chynnal mentrau i sicrhau'r enillion mwyaf posibl o gartrefi gwag at ddefnydd buddiol.
Codi ymwybyddiaeth o broblemau cysylltiedig â chartref gwag gyda pherchnogion.
Manteisio i'r eithaf ar yr holl adnoddau (cyllid, cyngor, pwerau cynllunio a chamau gorfodi) i ddychwelyd cartrefi gwag hirdymor i ddefnydd buddiol.
Hyrwyddo argaeledd cymorth ariannol a gwasanaethau eraill i berchnogion cartrefi gwag.

Cyflawnir yr amcanion strategol drwy gymhwyso Strategaeth Cartrefi Gwag 2023-2028 a thrwy weithredu rhaglen ymyriad rhagweithiol a ddogfennwyd yn Llywodraeth Cymru a gymeradwywyd, Cynllun Gweithredu Eiddo Gwag y Cyngor 2021-2026.

Adroddir ar ganlyniadau mewn perthynas â pherfformiad y Cyngor wrth ddychwelyd cartrefi gwag hirdymor i ddefnydd buddiol trwy weithredu uniongyrchol drwy Asesiad Perfformiad y Gyfarwyddiaeth gyda diweddariadau rheolaidd yn cael eu darparu i Lywodraeth Cymru mewn perthynas â'r cynnydd sy'n gysylltiedig â chyflawni targedau'r Cynllun Gweithredu Eiddo Gwag.

Er mwyn gwneud y mwyaf o nifer y cartrefi gwag sector preifat sy'n cael eu defnyddio'n fuddiol yn y Fwrdeistref Sirol, bydd y Cyngor yn defnyddio:

a. Gorfodaeth Statudol

Bydd y Cyngor yn parhau i ddefnyddio ei bwerau rheoleiddio i orfodi mewn modd egnïol y safonau gofynnol mewn perthynas â chartrefi y mae eu perchnogion yn anwybyddu eu cyfrifoldebau statudol. Mae hyn yn cynnwys gorfodi gwerthu'r eiddo gwag, os yw'n briodol, o dan Bolisi Gwerthu Gorfodol y Cyngor. Am ragor o wybodaeth am y cynllun hwn, ewch i https://democracy.caerphilly.gov.uk/documents/s33812/Appendix%201.pdf

b. Cymorth Ariannol Unigol – Benthyciadau Ad-daladwy

Bydd y Cyngor yn defnyddio amrywiaeth o gynhyrchion benthyca i greu ffynhonnell ariannu sy'n gynaliadwy gan y gellir ei ailgylchu yn ôl i atgyweirio ac adnewyddu cartrefi gwag yn y sector preifat. Bydd y Cyngor yn cynnig amrywiaeth o gynhyrchion ariannol yn unol â'r polisi blaenoriaethu a amlinellir yn Atodiad 4 (polisi blaenoriaethu) ac atodiad 1A (mentrau benthyciadau Llywodraeth Cymru)

Bydd y cymorth sydd ar gael fel a ganlyn:

Benthyciadau landlordiaid

Benthyciadau Ad-dalu Perchen-feddianwyr

Nodyn – Nid yw cynhyrchion Benthyciad Oes Perchen-feddianwyr ar gael ar gyfer cartrefi gwag,

c. Cefnogi cyfranogiad mewn cynlluniau a ariennir yn allanol pan fydd ar gael

Bydd y Cyngor yn ceisio cymryd rhan mewn cynlluniau a ariennir yn allanol sy'n cefnogi dychwelyd cartrefi gwag hirdymor i ddefnydd, pan fo'n rhesymol ymarferol i wneud hynny a bod cyllid ar gael. Bydd hyn yn cynnwys Grant Cartrefi Gwag Cenedlaethol Llywodraeth Cymru (sydd ar gael i berchnogion preswyl yn unig ar hyn o bryd).

I gael rhagor o wybodaeth am y cynllun hwn, ewch i wefan Llywodraeth Cymru https://www.llyw.cymru/gwneud-cais-am-grant-cartrefi-gwag .

blaenoriaeth allweddol 4 – darparu addasiadau i bobl anabl

Bydd y Cyngor yn mynd i'r afael â'r flaenoriaeth allweddol hon drwy ddarparu gwasanaeth addasu ar gyfer pob person anabl sy'n byw yn y Fwrdeistref Sirol yn nhai'r Cyngor a'r Sector Preifat drwy Dîm Addasiadau Tai traws-ddeiliadaeth.

Bydd deiliaid contractau landlordiaid cymdeithasol eraill yn cael eu cyfeirio at eu landlord i benderfynu a ydynt yn gymwys i gael cymorth ariannol ar gyfer addasiadau, drwy raglen Grant Addasiadau Corfforol a ariennir gan Lywodraeth Cymru a mathau dewisol eraill o gymorth.

Bydd Tai Sector Preifat yn gweithio gyda therapyddion galwedigaethol Gwasanaethau Cymdeithasol i adnabod addasiadau addas sy'n angenrheidiol ac yn briodol ar gyfer preswylydd anabl ac sy'n rhesymol ac yn ymarferol i'w gosod yn yr eiddo. Rhoddir blaenoriaeth i gyflawni'r addasiadau o fewn y cynllun eiddo presennol, gydag estyniadau'n cael eu hystyried dim ond lle na ellir adnabod atebion amgen, gan roi ystyriaeth ddyledus i gyfyngiadau ariannol.

Bydd y Cyngor yn targedu cymorth tuag at bobl anabl ac felly y bwriedir i'r Cyngor, yn ogystal â darparu adnoddau i ddarparu Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl gorfodol ar raddfa fawr, hefyd wneud darpariaeth gyllidebol ar gyfer amrywiaeth o waith addasu dewisol ar gyfer deiliaid contract y Cyngor a phreswylwyr y sector preifat.

a.Cymorth grant ar gyfer cyflwyno addasiadau ar raddfa fawr a chanolig

Cymorth Grant Gorfodol

Mae darparu Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl (DFGs) yn orfodol o dan Ddeddf Grantiau Tai, Adeiladu ac Adfywio 1996 ac felly mae'n dod y tu allan i gwmpas y polisi hwn. Mae 'r rhain yn grantiau i helpu i dalu cost addasu eiddo lle mae oedolion neu blant anabl yn byw hyd at uchafswm o £36,000. Gall perchen-feddianwyr a deiliaid contractau (tenantiaid y sector preifat) wneud cais am y grant ar gyfer person anabl yn eu haelwyd. Bwriad y grant yw galluogi pobl anabl i barhau i fyw'n annibynnol yn eu cartrefi. Mae'r broses yn cynnwys prawf modd pan fydd y person anabl yn oedolyn. Bydd y Cyngor yn parhau i sicrhau bod y grantiau o'r fath ar gael yn cael y flaenoriaeth fwyaf. Bydd blaenoriaeth debyg hefyd yn cael ei rhoi ar gyfer addasiadau i bobl anabl mewn tai cyngor yr ymdrinnir â hwy y tu allan i'r system grantiau gorfodol. Gweinyddir ymholiadau am DFGs yn unol â'r polisi blaenoriaethu a amlinellir yn Atodiad 4 (polisi blaenoriaethu)

b.Cymorth Grant Dewisol ar gyfer Darparu Addasiadau

Bydd y Cyngor hefyd yn sicrhau bod cymorth grant dewisol ar gael ar gyfer darparu addasiadau ar raddfa fawr a chanolig, i gynorthwyo plant anabl ac oedolion ag incwm isel. Bydd y grant yn ddarostyngedig i'r un meini prawf cymhwysedd, amodau prawf modd ac ar ôl cwblhau (ac eithrio bod yr holl gymorth grant dewisol yn ad-daladwy yn llawn o fewn cyfnod amodau'r grant) fel y'i cymhwysir i'r grant gorfodol a bod ganddo uchafswm o £14,000 a mwy o ffioedd. Bydd y cynnyrch hwn yn cael ei ddefnyddio fel ychwanegiad at Grant Cyfleusterau i'r Anabl gorfodol cymeradwy lle mae costau dylunio yn fwy na £36,000, ac ar gyfer sicrhau y gellir talu cost gwaith a ffioedd annisgwyl lle eir y tu hwnt i'r terfyn o £36,000 o'r DFG gorfodol cymeradwy cysylltiedig. Bydd hefyd yn cael ei ddefnyddio i ddarparu addasiadau dewisol a ystyrir yn hanfodol at ddiben gwneud annedd addas ar gyfer llety, lles neu gyflogaeth preswylydd anabl yn ogystal â darparu codwyr sefydlog. Gweler atodiad 2 (Cynhyrchion Ariannol ar gyfer Cyflwyno Addasiadau).

Grantiau Adleoli

Bydd y Cyngor hefyd yn darparu cymorth tuag at adleoli person anabl mewn amgylchiadau priodol, h.y. pan nad yw addasu'r eiddo yn rhesymol neu'n ymarferol neu pan na ellir ei ariannu'n ddigonol neu mewn man arall efallai na fydd addasiad arall o'r eiddo presennol yn diwallu anghenion y person anabl na'i deulu/gofalwr yn ddigonol.

Ar gyfer perchen-feddianwyr cynigir Grant Adleoli a fydd yn ddarostyngedig i'r un meini prawf cymhwysedd, prawf modd ac amodau ar ôl cwblhau fel sy'n berthnasol i'r grant gorfodol a bydd yn gyfyngedig i £50,000 o gyllid.

Wrth benderfynu ar lefel y cymorth rhoddir ystyriaeth i ddichonoldeb a chost addasu'r eiddo presennol ac arfaethedig, a gwerth marchnad pob un o'r eiddo. Ni fydd y grant a gynigir yn fwy na'r gost o addasu'r eiddo presennol a bydd yn cael ei leihau i ystyried unrhyw gymorth gorfodol neu ddewisol i gyfleusterau anabl y gellir ei gynnig i wneud addasiadau angenrheidiol a phriodol i'r eiddo arfaethedig. Ni fydd cymorth grant ar gael i leihau lefel dyled yr ymgeisydd.

Byddai cymorth ar gyfer tenantiaid y sector preifat gyda chostau tynnu yn cael ei ystyried mewn achosion o galedi

Cyfeirier atodiad 2 (Cynhyrchion Ariannol ar gyfer Cyflwyno Addasiadau).

c. Cymorth Ad-daladwy / Cymorth Benthyciad

Benthyciadau Ad-dalu Perchen-feddianwyr – i dalu cost y cyllid ychwanegol i ddarparu cynllun sy'n gysylltiedig â DFG gorfodol ar raddfa fawr. Yn amodol ar i'r Cyngor fod yn fodlon nad oes cyllid arall ar gael i'r ymgeisydd, er mwyn darparu cynnyrch newydd fel lifft grisiau newydd neu lifft fertigol lle mae'r ddarpariaeth yn parhau i fod yn angenrheidiol ac yn briodol ac nad oes modd atgyweirio'r cynnyrch presennol am gost resymol. - Cyfeirier at atodiad 1A (Mentrau Benthyciadau Llywodraeth Cymru).

Benthyciad Oes Perchennog - ar gael i'r ymgeiswyr hynny nad ydynt yn gymwys i gael benthyciad ad-dalu perchen-feddiannydd yn unig i dalu cost y cyllid ychwanegol i ddarparu cynllun sy'n gysylltiedig â DFG gorfodol ar raddfa fawr. Yn amodol ar i'r Cyngor fod yn fodlon nad oes cyllid arall ar gael i'r ymgeisydd, er mwyn darparu cynnyrch newydd fel lifft grisiau newydd neu lifft fertigol lle mae'r ddarpariaeth yn parhau i fod yn angenrheidiol ac yn briodol, ac nad oes modd atgyweirio'r cynnyrch presennol am gost resymol. - Cyfeirier at atodiad 1 (Mentrau Benthyciadau Llywodraeth Cymru).

Cymorth Ad-daladwy Diogelwch Cartref Dewisol ar gyfer Darparu Addasiadau - ar gael i'r ymgeiswyr hynny nad ydynt yn gymwys i gael benthyciad ad-dalu perchen-feddiannydd neu fenthyciad oes yn unig. Bydd hyn yn talu cost y cyllid ychwanegol i gyflawni cynllun sy'n gysylltiedig â DFG gorfodol ar raddfa fawr lle mae'r Cyngor yn fodlon nad oes cyllid arall ar gael i'r ymgeisydd, i ddarparu cynnyrch newydd, fel lifft grisiau newydd neu lifft fertigol, lle mae'r ddarpariaeth yn parhau i fod yn angenrheidiol ac yn briodol, ac nad oes modd atgyweirio'r cynnyrch presennol am gost resymol. Y cymorth mwyaf yw £35,000 – Cyfeirier at atodiad 1B (Cymorth Ad-daladwy diogelwch cartref) ac Atodiad 2 (Cynhyrchion Ariannol ar gyfer cyflwyno Addasiadau).

Bydd y cymorth sydd ar gael fel a ganlyn:

Grant Cyfleusterau i'r Anabl Gorfodol

Grant Cyfleusterau i'r Anabl Dewisol

Grant Adleoli Dewisol

Benthyciad Ad-dalu Perchen-feddianwyr

Bentyciad Oes Perchen-feddianwyr

Cymorth Ad-daladwy Diogelwch yn y Cartref ar gyfer Darparu Addasiadau.

d. Cyllid gwasanaethau cymdeithasol ar gyfer cyflwyno mân waith addasu

Bydd y Cyngor yn parhau i gynnig cymorth ar gyfer addasiadau ar raddfa fach drwy gyfrwng mân waith addasu, mewn trefniant partneriaeth rhwng Cartrefi Caerffili a Gwasanaethau Cymdeithasol. - cyfeirier at atodiad 2 (Cynhyrchion Ariannol ar gyfer Cyflwyno Addasiadau).

e. Gweithio mewn partneriaeth i ddarparu addasiadau

Bydd y Cyngor yn ceisio manteisio i'r eithaf ar gyfleoedd ariannu i ddarparu addasiadau.

Bydd y Cyngor yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru i gyflwyno cynlluniau addasu pan fydd cyfleoedd ariannu yn bodoli, megis Enable, a chynlluniau a ariennir ar y cyd â'r Gronfa Gofal Tai, sydd ar hyn o bryd yn gysylltiedig â Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl ar raddfa fawr gorfodol.

Bydd y bartneriaeth weithio agos rhwng y Cyngor a Gofal a Thrwsio Blaenau Gwent a Chaerffili yn parhau i gael ei chryfhau, gan alluogi'r henoed a'r methedig i dderbyn cymorth ychwanegol drwy ystod o fentrau, gan gynnwys y Rhaglen Addasiadau Ymateb Cyflym (RRAP), Cynllun Diogelwch yn y Cartref, Grant Byw'n Annibynnol, yn ogystal â chynlluniau a ariennir gan Alluogi.

Blaenoriaeth allweddol 5 – galluogi pobl fregus i aros gartref mewn diogelwch a chysur

Mae gan y Fwrdeistref Sirol gyfran sylweddol o aelwydydd bregus. Gan gydnabod pwysigrwydd targedu'r grŵp hwn o gleientiaid, bydd y Cyngor yn targedu cymorth i ddarparu cymorth ad-daladwy cost isel er mwyn helpu pobl agored i niwed i gael gwaith atgyweirio hanfodol neu waith atgyweirio brys i'w galluogi i aros yn eu cartrefi eu hunain mewn diogelwch a chysur.

a.Cymorth Ariannol Ad-daladwy Unigol:

Bydd y Cyngor yn cynnig amrywiaeth o gynhyrchion cymorth ad-daladwy i greu ffynhonnell ariannu sy'n gynaliadwy ac wedi'i ailgylchu yn ôl i atgyweirio ac adnewyddu tai. Bydd y Cyngor yn cynnig amrywiaeth o gynhyrchion yn unol â'r polisi blaenoriaethu a amlinellir yn Atodiad 4 (polisi blaenoriaethu) ac Atodiad 1A/1B (mentrau benthyciadau Llywodraeth Cymru a Chymorth Ad-daladwy Diogelwch yn y Cartref)

Bydd y cymorth sydd ar gael fel a ganlyn:

Mae Cymorth Ad-daladwy Diogelwch yn y Cartref ar gyfer Gwaith Adnewyddu neu Atgyweirio Llai hyd at gost o £15,000.

Mae Benthyciadau Oes Perchennog Meddiannydd ar gyfer gwaith hyd at gost o £35,000.

Blaenoriaeth allweddol 6 – gwella safonau o fewn y sector rhentu preifat

Er mwyn mynd i'r afael â'r flaenoriaeth allweddol hon, mae'r Cyngor wedi ymrwymo i weithio i'r egwyddorion a'r nodau canlynol:

Monitro a gwella amodau yn y Sector Rhentu Preifat a gweithio mewn partneriaeth â gwasanaethau ac asiantaethau eraill, i godi safonau.

b. Gweithio mewn partneriaeth

1 - Gyda Rhentu Doeth Cymru (RSW)

Cydnabyddir yn eang bod y tai o’r ansawdd salaf wedi'u lleoli yn y sector rhentu preifat. Fodd bynnag, mae amodau presennol y farchnad dai a'r argaeledd cyfyngedig o dai cymdeithasol yn golygu bod y sector rhentu preifat yn dod yn llawer mwy perthnasol, fel deiliadaeth o ddewis ac o angenrhaid. Felly, mae'n bwysig ein bod yn parhau i feithrin cysylltiadau â landlordiaid ac asiantau gosod tai yn y sector rhentu preifat, i wella ein gwybodaeth am y sector o fewn y Fwrdeistref Sirol, ac i wella safonau rheoli a'r llety ei hun. Mae gweithio mewn partneriaeth â Rhentu Doeth Cymru yn helpu i godi'r safonau trwy gofrestru a thrwyddedu landlordiaid ac asiantau gosod. Mae'r Cyngor wedi llofnodi Memorandwm Cyd-ddealltwriaeth gyda Rhentu Doeth Cymru i ddangos ei ymrwymiad i ddatblygu pob agwedd ar waith o fewn y sector rhentu preifat. Mae Rhentu Doeth Cymru yn helpu'r rhai sy'n gosod neu'n rheoli eiddo rhent yng Nghymru i gydymffurfio â'u rhwymedigaethau a rhoi cyngor ar rentu cartrefi diogel ac iach. Mae Rhentu Doeth Cymru hefyd yn darparu hyfforddiant llawn gwybodaeth a pherthnasol i'r rhai sy'n ymwneud â'r farchnad rhentu ledled Cymru i sicrhau bod eu gwybodaeth yn cael ei diweddaru.

2 - Gydag Allweddi Caerffili

Mae Allweddi Caerffili, sy'n rhan o Gartrefi Caerffili, yn cynorthwyo landlordiaid preifat i ddod o hyd i ddeiliaid contractau tymor hir ar gyfer eu heiddo, tra hefyd yn cefnogi atal digartrefedd. Mae'r gwasanaeth yn cynnig cyngor a chymorth effeithiol, gan weithio gyda phartneriaid i wella mynediad at dai fforddiadwy addas a chynaliadwy.

Darperir cymorth allweddi Caerffili gan y darparwr tai Pobl Group ac fe'i hariennir gan Grant Cymorth Tai Llywodraeth Cymru. Mae'r math o gymorth a gynigir yn cynnwys rheoli contract, cyllidebu, gwneud y mwyaf o incwm, lliniaru dyled, cymorth gydag addysg, dysgu a chyflogaeth, ac atgyfeirio i sefydliadau eraill.

Mae gan Allweddi Caerffili Bartneriaeth Cymorth Hyblyg ar waith gyda'r Adran Gwaith a Phensiynau (DWP) sy'n hyrwyddo'r trosglwyddiad di-dor i Gredyd Cynhwysol ac yn atal digartrefedd pellach trwy sicrhau bod taliadau uniongyrchol ar waith ar gyfer costau tai.

Mae taith y cwsmer wedi'i theilwra'n dibynnu ar gymhlethdodau ond gall gynnwys:

Cyfweliad Tai Preifat ac Asesiad Personol Cychwynnol

Penodiad cychwynnol gyda gweithiwr cymorth newydd

Hawliad Credyd Cynhwysol newydd neu apwyntiad newid amgylchiadau

Asesu ac atgyfeirio ar gyfer y sector rhentu preifat neu Gymorth Dyled

Canfod cefnogaeth contract

Cyfeirio at asiantaeth briodol i oresgyn rhwystrau

Cyfeirio at Dîm Adfywio Cymunedol Caerffili ar gyfer cymorth cyflogadwyedd

Apwyntiadau cymorth parhaus yn ôl yr angen.

3 – Gyda Fforwm Landlordiaid Preifat Caerffili

Mae Fforwm Landlordiaid Preifat Caerffili yn sefydliad annibynnol, mae presenoldeb da mewn cyfarfodydd ac mae’n darparu llwyfan delfrydol ar gyfer ymgysylltu rhwng y Cyngor a landlordiaid preifat sy'n rhannu nod cyffredin i godi safonau o fewn y sector rhentu preifat. Gellir cysylltu â fforwm y landlord preifat yn chair@caerphillylandlordsforum.co.uk. Hwylusir cysylltiadau gwaith pellach gan aelodaeth y Cyngor o'r Gymdeithas Landlordiaid Cenedlaethol.

b Gorfodaeth Statudol:

Y gobaith yw y gellir cyflawni sector rhentu preifat a reolir yn dda trwy weithio mewn partneriaeth gwell heb fawr o ddefnydd o orfodaeth statudol. Fodd bynnag, i'r landlordiaid hynny sy'n dewis anwybyddu eu cyfrifoldebau, bydd gorfodaeth yn parhau i gael ei wneud yn unol â Pholisi Gorfodi'r Cyngor i sicrhau bod safonau gofynnol yn cael eu cynnal o fewn y sector.

Efallai na fydd cymorth ariannol ar gael i effeithio ar waith adfer a nodir ar ôl derbyn cwyn ffurfiol gan denant.

c Cymorth Ariannol:

Mae'r polisi hwn yn tynnu sylw at fwriad y Cyngor i gefnogi landlordiaid gyda benthyciadau ad-dalu mewn perthynas â blaenoriaethau allweddol 1, 2 a 3. Cyfeirier at atodiad 1A (Benthyciadau landlord Llywodraeth Cymru).

Bydd y cymorth sydd ar gael fel a ganlyn:

Benthyciadau landlord.

Blaenoriaeth allweddol 7 – gwella effeithlonrwydd ynni cartrefi.

Mae Llywodraeth Cymru yn ystyried bod aelwyd mewn tlodi tanwydd os oedd angen gwario mwy na 10% o'i hincwm ar holl danwydd cartref er mwyn cynnal trefn wresogi foddhaol. Mae tri phrif ffactor sy'n dylanwadu ar a fydd aelwyd mewn tlodi tanwydd: incwm cartref, prisiau ynni ac effeithlonrwydd ynni'r cartref. Mae'r Cyngor yn cefnogi gwaith Llywodraeth Cymru tuag at ddileu tlodi tanwydd. Mae'r Cyngor yn gyfyngedig yn ei allu i fynd i'r afael ag incwm isel a phrisiau ynni, sy’n golygu bod dileu tlodi tanwydd yn her, ond gallwn wneud gwahaniaeth sylweddol trwy wella effeithlonrwydd ynni cartrefi yn y Fwrdeistref Sirol. Effeithlonrwydd ynni yw'r ffordd fwyaf cynaliadwy o leihau biliau ynni yn y tymor hir.

Mae gwella effeithlonrwydd ynni cartrefi incwm isel yn bwysig, nid yn unig oherwydd ein bod am leihau'r defnydd o ynni cartref a biliau ynni, ond oherwydd bod byw mewn cartref oer yn cael effaith niweidiol ar iechyd a lles pobl. Mae tystiolaeth y gall cartrefi oer arwain at gynnydd mewn afiechydon anadlol a'r risg o drawiad ar y galon a strôc, yn ogystal â chyfrannu at farwolaethau ychwanegol yn y gaeaf. Yn ogystal, gall poeni am dalu biliau ynni gynyddu lefelau straen a salwch meddwl. Rydym hefyd yn gwybod y bydd rhai pobl yn torri'n ôl ar fwyd neu hanfodion eraill i dalu eu biliau ynni. Mae hyn oll yn arwain at ganlyniadau iechyd gwaeth i aelwydydd incwm isel ac yn cynyddu'r pwysau ar adnoddau iechyd a gofal cymdeithasol. Gall tlodi tanwydd a byw mewn cartref oer hefyd effeithio ar gyrhaeddiad addysgol pan nad oes gan blant le tawel a chynnes gartref i astudio, neu os oes ganddynt lefelau uwch o absenoldeb oherwydd salwch. Gallant gynyddu eithrio cymdeithasol pan fydd pobl yn amharod i wahodd ffrindiau i'w cartref oherwydd ei fod yn oer neu'n llaith. Mae nifer yr aelwydydd sy'n dlawd o ran tanwydd yn cael ei ddylanwadu gan gynnydd sylweddol mewn prisiau ynni ynghyd â gostyngiad neu ddiffyg cynnydd mewn incwm.

Datgarboneiddio

Mae'r Cyngor yn cefnogi uchelgais Llywodraeth Cymru i gyrraedd sero net erbyn 2050. Un o'r heriau mwyaf yn yr argyfwng newid hinsawdd yw datgarboneiddio ein cartrefi. Gwresogi ynni yw'r elfen amlycaf o ddefnyddio ynni cartref ac felly mae'r enillion mwyaf yn y sector preswyl yn debygol o gael eu cyflawni o leihau allyriadau trwy fynd i'r afael â'r galw am ynni gwresogi domestig. Felly, mae gwella effeithlonrwydd ynni a'r gostyngiad o ganlyniad i hynny yng nghyfanswm y defnydd o ynni a lleihau dwysedd carbon y gymysgedd tanwydd a ddefnyddir gan ddeiliaid tai yn flaenoriaeth.

Er mwyn gwneud y gorau o effeithlonrwydd ynni cartrefi sector preifat yn y Fwrdeistref Sirol, bydd y Cyngor yn defnyddio’r canlynol:

a. Gorfodaeth Statudol

Bydd y Cyngor yn parhau i ddefnyddio ei bwerau rheoleiddio i orfodi'n egnïol safonau gofynnol mewn perthynas ag eiddo rhent preifat y mae eu perchnogion yn anwybyddu eu cyfrifoldebau statudol.

b. Benthyciadau

Bydd y Cyngor yn defnyddio benthyciadau i greu ffynhonnell ariannu sy'n gynaliadwy ac yn cael ei ailgylchu yn ôl i wella cartrefi, a thrwy hynny gynyddu effeithlonrwydd ynni cartrefi sector preifat. Bydd y Cyngor yn cynnig amrywiaeth o gynhyrchion benthyg yn unol â'r polisi blaenoriaethu a amlinellir yn Atodiad 4 (polisi blaenoriaethu) ac atodiad 1A (Mentrau Benthyciadau Llywodraeth Cymru)

Noder – ni ddarperir benthyciadau ar gyfer gwaith sy'n ymwneud â gwella effeithlonrwydd ynni cartrefi yn unig, megis gosod paneli solar.

Bydd y cymorth sydd ar gael yn gyffredinol fel a ganlyn:

Benthyciadau landlordiaid

Benthyciadau Ad-dalu Meddiannydd Perchennog

Benthyciadau Oes Perchennog Meddiannydd

Ar gyfer gwaith ar raddfa fwy hyd at werth £35,000 ar yr amod y gellir bodloni'r meini prawf a nodwyd cyfeirier at atodiad 1A (Mentrau Benthyciadau Llywodraeth Cymru)

c. Cefnogi cyfranogiad mewn cynlluniau a ariennir yn allanol pan fydd ar gael

Enghreifftiau:

Cronfa Ffyniant Gyffredin Grantiau Argyfwng Ynni

Cymorth grant a ddatblygwyd gan CBSC gan ddefnyddio'r Gronfa Ffyniant a Rennir ar gyfer tenantiaid sector preifat incwm isel a pherchenfeddianwyr sy'n bodloni'r meini prawf cymhwysedd ar gyfer yr arian argyfwng (yn amodol ar y cyllid dewisol sydd ar gael). Cyfeirier at atodiad 3

Grant Cartrefi Gwag Cenedlaethol Llywodraeth Cymru (perchen-feddianwyr yn unig) - pan fo cyfleoedd ariannu yn caniatáu.

Am ragor o wybodaeth am y cynllun hwn, ewch i wefan Llywodraeth Cymru https://www.llyw.cymru/gwneud-cais-am-grant-cartrefi-gwag .

Cynlluniau tlodi tanwydd wedi'u targedu i ddarparu mesurau effeithlonrwydd ynni a thechnolegau ynni adnewyddadwy mewn cartrefi presennol.

d. Cynlluniau Rhwymedigaeth Cwmni Ynni (cynlluniau ECO)

Ar hyn o bryd mae Rhwymedigaeth Cwmni Ynni 4 (ECO4) yn gynllun grant sy'n rhedeg tan fis Mawrth 2026, gan ganiatáu gwelliannau effeithlonrwydd ynni i bresdwywyr y sector preifat mewn tlodi tanwydd neu sy'n fregus, gan helpu'r Cyngor i gyflawni ei gynlluniau i wella cartrefi'r rhai mewn tlodi tanwydd neu sy'n agored i niwed i effeithiau oerfel. Mae'n canolbwyntio ar gefnogi'r aelwydydd hyn i wella'r cartrefi lleiaf effeithlon o ran ynni, gan helpu i ddiwallu tlodi tanwydd ac ymrwymiadau sero net Llywodraeth y DU.

Mae'r Cyngor wedi cyhoeddi Datganiad o Fwriad sy'n caniatáu cyflawni'r cynllun hwn ym Mwrdeistref Sirol Caerffili ac mae'n gweithio gyda chwmnïau ynni a Phrifddinas-Ranbarth Caerdydd i gefnogi aelwydydd cymwys. Gan weithio gyda phartneriaid, nod y Cyngor yw tynnu cyllid gan gwmnïau Ynni i leihau neu ddileu cost y gwaith uwchraddio effeithlonrwydd ynni yma.

Gweinyddir grantiau gan asiantau sy'n gweithio ar ran cwmnïau ynni. Mae asiantau yn casglu manylion cleientiaid, yn cynnal arolygon ynni cartref ac yn trefnu gwaith ar gyfer ymgeiswyr llwyddiannus.

Cyfranogiad Cynghorau yn hyn o beth yw gwirio ceisiadau, gan sicrhau bod amodau cymhwyso'n cael eu bodloni. Gwneir y penderfyniad terfynol ynghylch a yw aelwyd yn derbyn mesur a lefel y grant sydd ar gael o dan Gymhwysedd Hyblyg neu ffrydiau cyllido ECO eraill gan y cwmni ynni neu eu hasiant.

e. Cyngor effeithlonrwydd ynni

Mae'r Cyngor yn cynnig cyngor arbenigol diduedd ar effeithlonrwydd ynni a all helpu i bwyntio preswylwyr i'r cyfeiriad cywir ar y gwahanol gynlluniau grant a disgownt sydd ar gael i wneud cartrefi'n fwy effeithlon o ran ynni.

f. Cyfeirio preswylwyr at gyngor allanol a chymorth ariannol

NYTH (Cymru)

NYTH yw Cynllun Tlodi Tanwydd Llywodraeth Cymru a British Gas yw'r partner cyflawni ar gyfer y cynllun. Mae'r rhaglen wedi'i chynllunio i wneud llety sector preifat yn lleoedd cynhesach ac iachach i fyw. Mae'n cynnig amrywiaeth o welliannau cartref am ddim i ddeiliaid tai i'w helpu i wresogi eu cartrefi yn fwy effeithlon ac aros yn gynnes.

Mae cynllun NYTH yn defnyddio dull 'tŷ cyfan' o bennu gwelliannau ynni priodol. Mae rhai enghreifftiau'n cynnwys inswleiddio waliau llofft a cheudod, inswleiddio waliau solet, atal drafftiau, a ailosod boeleri. Mae perchnogion tai a thenant preifat yn gymwys os oes ganddynt eiddo sydd â sgôr effeithlonrwydd ynni o F neu G a'u bod yn derbyn un o'r budd-daliadau prawf modd penodedig.

4. Gwasanaethau Asiantaeth

Mae'r Cyngor yn cydnabod y cyfraniad sylweddol y gall asiantaethau gwella cartrefi ei wneud wrth gefnogi ymgeiswyr am gymorth ariannol, y gallai llawer ohonynt fod dan anfantais ac anghyfarwydd â gofynion gweinyddol cysylltiedig, goruchwyliaeth gwaith ac yn aml y rheolaeth ariannol sylweddol sydd ynghlwm. O ystyried y buddsoddiad cyfalaf sylweddol y mae'r Cyngor yn ei ddarparu tuag at adnewyddu a darparu addasiadau yn y sector preifat, mae'r angen i sicrhau cynnyrch o safon sy'n cynrychioli gwerth am arian yn hollbwysig. I'r perwyl hwn, bydd y Cyngor yn rhoi gwybod i ymgeiswyr am fanteision defnyddio asiantaeth gwella cartrefi gydnabyddedig neu berson cymwys arall i oruchwylio prosiectau grant a chymorth benthyciadau, y gellir cynorthwyo gyda chostau grant neu fenthyciad, yn amodol ar yr amodau a amlinellir yn atodiadau'r Polisi hwn.

Mae'r Cyngor ei hun yn gweithredu Gwasanaeth Asiantaeth cynhwysfawr sy'n darparu gwasanaethau proffesiynol, technegol a gweinyddol, a gynigir yn ôl ei ddisgresiwn i gynorthwyo cleientiaid, a thrwy hynny ysgafnhau'r cyfrifoldeb a'r pryder o drefnu gwaith adeiladu i'w cartrefi. Y gwasanaethau a gynigir yw:

Gwasanaeth hawdd ei ddefnyddio a siop un stop.
Cyngor ar gymhwysedd cleient am gymorth ariannol a'r gwaith priodol sydd ei angen.
Cymorth i lenwi'r holl ffurflenni a dogfennau sydd eu hangen i wneud cais am gymorth ariannol.
Darparu manyleb o waith sydd ei angen.
Amcangyfrif cost y gwaith.
Darparu cynlluniau a lluniadau gweithio.
Cael rheoliadau adeiladu a chymeradwyaethau cynllunio.
Trefnu caniatâd angenrheidiol eraill e.e. Cymeradwyo Morgeisi neu Landlordiaid.
Cyngor ariannol ar gyfer gwaith heb gymorth.
Help i drefnu benthyciadau, benthyciadau aeddfedrwydd, morgeisi ac ati lle bo’r angen.
Penodi adeiladwr o restr gymeradwy o adeiladwyr os oes angen.
Trefnu contractau a darparu gwasanaeth rheoli contractau.
Goruchwylio gwaith.
Rheoli taliadau ariannol i gontractwyr.
Trefnu llety dros dro, lle bo angen.
Amddiffyn rhag contractwyr diegwyddor.
Gwasanaeth Cwynion ôl-gontract pwrpasol.

Mae'r Cyngor yn cadw'r hawl i ddefnyddio ei wasanaeth asiantaeth mewnol ei hun mewn perthynas â chynlluniau strategol a gychwynnwyd yn rhagweithiol gan y Cyngor (fel y nodwyd ym Mlaenoriaeth Allweddol 1).

Cymhwysedd ar gyfer gwasanaeth asiantaeth

Nid yw Gwasanaeth Asiantaeth y Cyngor yn wasanaeth mandadol ac fe’i cynigir, yn ôl disgresiwn y Cyngor, i'r ymgeiswyr hynny y mae'r Cyngor yn fodlon nad ydynt yn gallu rheoli gofynion y gwaith gweinyddol cysylltiedig, goruchwylio’r gwaith ac, yn aml, y rheolaeth ariannol sylweddol sy'n gysylltiedig â'r cymorth sy'n dymuno ei ddefnyddio, yn amodol ar yr adnoddau sydd ar gael.

Bydd ymgeisydd am gymorth ariannol sy'n derbyn y defnydd o Wasanaeth Asiantaeth y Cyngor yn cytuno i Atodlen Gwasanaethau Asiantaeth yr Asiantaeth fel y rhestrir uchod gan gynnwys cytundeb i'r swyddog technegol asiantaeth benderfynu ar y gwaith mwyaf priodol.

5. Cyngor ar Dai

Mae'r Cyngor yn ystyried darparu cyngor tai cadarn i drigolion y Fwrdeistref Sirol fel rhan annatod o'i ddarpariaeth gwasanaeth tai. I'r perwyl hwn, mae gan y Cyngor ei wasanaeth Cyngor Tai ei hun sy'n cynorthwyo gyda phroblemau y mae tenantiaid yn eu hwynebu yn y sectorau cyhoeddus a phreifat. Mae'r Cyngor hefyd yn gweithio mewn partneriaeth â Shelter Cymru i gynnig cyngor ar dai a bydd y Gwasanaeth Tai Sector Preifat hefyd yn darparu cyngor ymarferol mewn perthynas ag anghenion cynnal a chadw ac atgyweirio'r deiliaid tai hynny sy'n dod y tu hwnt i'r meini prawf cymhwysedd ar gyfer cymorth ariannol. Mae cyngor sydd wedi'i dargedu at bobl hŷn y Fwrdeistref Sirol hefyd yn cael ei ddarparu gan ein hasiantaeth bartner, Gofal a Thrwsio Blaenau Gwent a Chaerffili.

6.Cwynion

Er y bydd y Cyngor yn gwneud pob ymdrech i ddiwallu anghenion y cyhoedd, efallai y bydd amgylchiadau pan fydd unigolion o'r farn eu bod wedi cael eu tramgwyddo.

Mae dau brif fath o gŵyn:

ynghylch y polisi a'i ddehongliad; ac

ynghylch safon y gwasanaeth a dderbyniwyd.

Cwynion am y Polisi

Efallai y bydd aelodau'r cyhoedd yn teimlo bod cynnwys y Polisi hwn yn peri gofid iddynt, naill ai mewn perthynas â'r meini prawf cymhwysedd, neu gan amodau sy'n gysylltiedig â'r cymorth a gynigir.

Gwahoddir unrhyw unigolyn a dramgwyddwyd felly gan y Polisi i gysylltu â'r Cyngor yn amlinellu'r rhesymau pam eu bod yn teimlo'n ddig. Bydd eu cwyn yn cael ei hymchwilio, a bydd ymateb ffurfiol yn cael ei anfon at yr unigolyn dan sylw.

Safon y Gwasanaeth

Mae'r Cyngor yn gweithredu Gweithdrefn Cwynion Corfforaethol ffurfiol. Gwahoddir aelodau o'r cyhoedd sy'n anfodlon ar safon y gwasanaeth a dderbynnir i ddefnyddio'r Weithdrefn Gorfforaethol hon i gofrestru cwyn. Mae manylion y broses gwyno a sut i wneud cwyn ar gael ar y ddolen wefan neu drwy e-bostio cwynion@caerffili.gov.uk neu ffonio 01443 864221.

Atodiad 1 - mentrau benthyciadau llywodraeth cymru

Benthyciadau ar gyfer Perchen-feddianwyr

1.1 Benthyciad Perchen-feddianwyr

Mae Benthyciadau Perchen-feddianwyr Llywodraeth Cymru ar gael i berchnogion y mae angen iddynt wneud atgyweiriadau a/neu welliannau i'w cartref i'w gwneud yn ddiogel, yn gynnes ac yn ddiogel, i drosi eiddo gwag yn ddefnydd preswyl neu i wneud addasiadau cymeradwy. Mae hwn yn fenthyciad di-log sy'n ei gwneud yn ofynnol i ymgeiswyr ad-dalu'r benthyciad trwy ad-daliadau misol ac yn llawn ar werthu neu drosglwyddo'r eiddo.

1.2 Meini Prawf ar gyfer Benthyciadau Perchen-feddianwyr

Pwy sy'n gymwys

Perchen-feddianwyr, dros 18 oed, sy'n pasio gwiriadau fforddiadwyedd, a gynhelir ar hyn o bryd gan Undeb Credyd Smart Money. Bydd lesddeiliaid ond yn cael eu hystyried fel perchen-feddianwyr os oes ganddynt o leiaf 5 mlynedd ar ôl ar y brydles bresennol ar ddiwedd tymor y benthyciad.

Perchnogion eiddo gwag am o leiaf 6 mis

Gall pobl sy'n gwneud cais am fenthyciadau fod naill ai'n berchnogion presennol neu'n ddarpar berchnogion. Rhaid cofrestru'r eiddo yn enw'r ymgeisydd cyn y gellir cymeradwyo'r benthyciad.

Noder

Bydd ymgeiswyr sy'n gallu cael cyllid masnachol yn hawdd i ariannu'r gwaith cymwys yn cael eu cyfeirio at ffynonellau priodol o gyllid amgen.

Nid yw ymgeiswyr am fenthyciadau sydd hefyd yn berchen ar ail gartrefi/cartrefi gwyliau yn gymwys i gael cymorth.

Mae gwaith cymwys yn cynnwys

Gwelliannau i safon ac ansawdd cyffredinol llety preswyl i wneud yr eiddo yn ddiogel, yn gynnes ac yn ddiogel i'r meddianwyr.

Gweithio i wella eiddo preswyl gwag neu drosi adeilad annomestig yn llety preswyl neu lety defnydd cymysg yn lety preswyl o safon resymol fel ei fod yn addas ar gyfer meddiannaeth perchen-feddiannydd ar unwaith.

Gellir darparu benthyciadau, yn ôl disgresiwn llwyr y Cyngor, i ariannu rhan o'r gwaith, ar yr amod bod y Cyngor yn fodlon bod gan yr ymgeisydd ddigon o gyllid i gwblhau gweddill y gwaith a drefnwyd.

Mae gwaith anghymwys yn cynnwys

Ni chaniateir gwaith i ymestyn yr eiddo presennol.

Ni chaniateir gwaith i unrhyw garejys, ystafelloedd gwydr ac adeiladau allanol.

Ni chaniateir gwaith i eiddo nad ydynt o natur barhaol fel cychod preswyl a charafanau.

Ni chaniateir gwaith i strwythurau nad oes ganddynt ganiatâd cynllunio preswyl neu gymeradwyaeth Rheoliadau Adeiladu.

Ni chaniateir gwaith i adeiladau nad ydynt yn addas i'w haddasu i anheddau y gellir byw ynddynt.

Ni fydd cyllid ar gael ar gyfer offer cegin, addurno na gorchuddion llawr.

Ni chaniateir gwaith sy'n ymwneud â chynnal a chadw cyffredinol.

Isafswm benthyciad o £1,000, uchafswm y benthyciad fydd £35,000 yr uned o lety

Bydd cyllid benthyciad yn cael ei dalu'n uniongyrchol i'r cyfrif a nodir gan yr ymgeiswyr ar ôl cymeradwyo'r benthyciad yn ffurfiol.

Uchafswm tymor y benthyciad fydd y cyfnod o gymeradwyaeth hyd nes y daw'r cynllun i ben ym mis Mawrth 2030, oni bai bod cyllid amgen addas ar gael.

Bydd benthyciadau yn cael eu had-dalu mewn rhandaliadau misol.

Bydd y benthyciad wedi'i gofrestru yn erbyn yr eiddo fel tâl cyfreithiol gyda'r Gofrestrfa Tir (rhaid iddo fod yn gyntaf neu'n ail dâl) drwy gydol cyfnod tymor y benthyciad, yn daladwy yn llawn os bydd derbynnydd y benthyciad yn marw, yn peidio â meddiannu'r eiddo/gwerthu neu drosglwyddo teitl yr eiddo cyn i dymor y benthyciad ddod i ben (gan gynnwys ymgeiswyr sy'n symud i ofal tymor hir neu lety gwarchod).

Os bydd yr ymgeisydd yn marw, os nad yw'r eiddo wedi'i werthu neu os bydd y cymorth wedi'i ad-dalu o fewn cyfnod o 18 mis gan ysgutorion ystâd yr ymgeisydd, bydd yr Awdurdod yn mynnu talu'r cymorth ar unwaith ynghyd â'r holl symiau eraill sy'n ddyledus.

Bydd benthyciadau yn ddi-log ar yr amod nad oes diffyg ar y benthyciad.

Codir ffioedd am gostau gweinyddu, sy'n cynnwys ffi sy'n cael cymhorthdal yn uniongyrchol o gronfa fenthyciadau Llywodraeth Cymru a ffi a godir i dderbynnydd y benthyciad. Gellir ychwanegu hyn at y benthyciad. Y ffi uchaf yw £500.

Ni chaniateir ceisiadau newydd am fenthyciadau nes bod unrhyw gymorth blaenorol yn cael ei ad-dalu'n llawn oni bai yn achos sefyllfaoedd eithriadol iawn ac wedi'i gymeradwyo gan y Pennaeth Tai.

Noder

Nid yw gwasanaeth Asiantaeth Cartref y Sector Preifat ar gael i ddarparu'r cynnyrch ariannol hwn.

Amodau Cyffredinol

Rhaid i'r eiddo fod yn 10 oed.

Mewn perthynas ag eiddo gwag - eiddo a ystyrir yn wag fel y nodwyd gan Gofrestr Eiddo Gwag y Cyngor fel rhai sy'n wag am o leiaf 6 mis.

Ni fydd cymhareb benthyciad i werth yn fwy na 80%. Mewn amgylchiadau eithriadol, gall y Pennaeth Tai gymeradwyo yn ôl ei ddisgresiwn.

Gall y Cyngor, yn ôl ei ddisgresiwn, ofyn am adroddiad prisio eiddo gan syrfëwr cymwys Sefydliad Brenhinol y Syrfewyr Siartredig (RICS), sy'n daladwy gan yr ymgeisydd.

Rhaid i'r eiddo gael ei feddiannu gan y ceisydd/ymgeiswyr nes bod y benthyciad wedi'i ad-dalu'n llawn.

Bydd amserlen waith yn cael ei chytuno gyda'r ymgeisydd cyn cynnig unrhyw fenthyciad a bydd yn ffurfio rhan o amodau'r benthyciad. Lle bo'n briodol, bydd angen caniatâd Rheoliadau Cynllunio ac Adeiladu ar gyfer gwaith arfaethedig.

Rhaid i ymgeiswyr beidio â bod ag unrhyw ddyled sy'n weddill i'r Cyngor ar adeg gwneud cais neu fod â hanes credyd anffafriol a all gynnwys Dyfarniadau Llys Sirol, Cytundebau Gwirfoddol Unigol (IVAs), Gorchmynion Rhyddhad Dyledion, Methdaliad (o fewn 6 blynedd), neu Ddiddymiad Ansolfedd Cwmni.

Mae'r ymgeisydd yn gyfrifol am sicrhau bod gan yr eiddo yswiriant adeiladau cynhwysfawr ar gyfer gwerth yswirio llawn yr eiddo drwy gydol tymor y benthyciad.

Rhaid i'r holl waith cymwys gael ei wneud o fewn 12 mis o ddyddiad cymeradwyo'r benthyciad. Rhaid i'r ymgeisydd ganiatáu mynediad i'r annedd i'r Cyngor gadarnhau bod yr holl waith wedi'i gwblhau yn unol â'r amserlen waith.

Atodiad 1b – cymorth ad-daladwy diogelwch yn y cartref

Gweithio i eiddo o safon isel i gael gwared ar beryglon System Mesur Iechyd a Diogelwch Tai Categori 1 (HHSRS) a thrwy hynny sicrhau bod yr eiddo'n ddiogel ac yn gynnes.

Cyllid ychwanegol i ddarparu cynllun sy'n gysylltiedig â DFG gorfodol ar raddfa fawr lle mae'r Cyngor yn fodlon nad oes cyllid allanol amgen ar gael i'r ymgeisydd,

Darparu cynnyrch newid tebyg am debyg fel lifft newydd, lifft fertigol lle mae'r ddarpariaeth yn parhau i fod yn angenrheidiol ac yn briodol, a lle na ellir atgyweirio'r cynnyrch presennol am gost resymol

Mewn perthynas â gwaith ar eiddo is-safonol i ddileu peryglon System Mesur Iechyd a Diogelwch Tai Categori 1 (HHSRS) a thrwy hynny sicrhau bod yr eiddo yn gynnes ac yn ddiogel, gellir darparu cymorth, yn ôl disgresiwn llwyr y Cyngor, i ariannu rhan o'r gwaith ar yr amod bod y Cyngor yn fodlon bod gan yr ymgeisydd ddigon o gyllid i gwblhau gweddill elfennau hanfodol y cynllun ac ystyrir ei bod yn rhesymol ac yn briodol gwneud hynny. O dan yr amgylchiadau hyn, uchafswm gwerth cychwynnol y cynllun a fydd yn cael ei ystyried yw £20,000. Ni fydd unrhyw gynllun sy'n fwy na £20,000 yn cael ei ystyried o dan y cymorth hwn.

Benthyciadau, Telerau a Ffioedd

Lleiafswm y cymorth ar gyfer eiddo is-safonol i gael gwared ar beryglon System Mesur Iechyd a Diogelwch Tai categori 1 (HHSRS) a thrwy hynny sicrhau bod yr eiddo'n Gynnes ac yn Ddiogel yw £1,000, uchafswm y cymorth fydd £15,000 fesul eiddo cyn cymeradwyo'r cymorth yn ffurfiol, gyda swm ychwanegol o hyd at £5,000 ar gael ar gyfer gwaith nas rhagwelwyd sy’n ymwneud â’r gwaith cymwys ar ôl cael ei gymeradwyo os oes angen.

Lleiafswm y cymorth sy'n gysylltiedig â chyflawni addasiadau yw £1,000, uchafswm y cymorth fydd £35,000 fesul eiddo. Nid oes cyllid ychwanegol ar gael ar gyfer gwaith nas rhagwelwyd.

Yn dilyn cymeradwyaeth ffurfiol i'r cymorth, mewn achosion lle mae'r ymgeisydd yn dewis symud ymlaen bydd y cyllid ei hun yn cael ei dalu o flaen llaw i'r ymgeisydd am gymorth gwerth hyd at £5,000 ac yn ôl-weithredol mewn taliadau fesul cam am gymorth sy'n fwy na £5,000, ar ôl derbyn anfonebau boddhaol. Bydd taliadau'n cael eu gwneud yn uniongyrchol i'r cyfrif a nodir gan yr ymgeiswyr. Yr isafswm ar gyfer cais am daliad fesul cam yw £5,000.

Mewn achosion lle mae'r Cyngor yn cynnig gwasanaethau Asiantaeth Tai Sector Preifat, bydd taliadau'n cael eu gwneud yn uniongyrchol i'r contractwr.

Bydd y cymorth yn cael ei gofrestru yn erbyn yr eiddo fel pridiant tir lleol drwy gydol cyfnod y tymor cymorth, yn daladwy yn llawn os bydd y derbynnydd yn marw, yn peidio â meddiannu'r eiddo/gwerthu neu drosglwyddo teitl yr eiddo cyn i'r tymor cymorth ddod i ben (gan gynnwys ymgeiswyr sy'n symud i ofal tymor hir neu lety gwarchod). Ad-daladwy fel un cyfandaliad.

Os bydd yr ymgeisydd yn marw, os na fydd yr eiddo wedi cael ei werthu neu os bydd y benthyciad wedi'i ad-dalu o fewn cyfnod o 18 mis gan ysgutorion ystâd yr ymgeisydd, bydd yr Awdurdod yn mynnu bod y cymorth yn cael ei dalu'n syth ynghyd â'r holl symiau eraill sy'n ddyledus ond heb eu talu.

Bydd cymorth yn ddi-log ar yr amod nad oes unrhyw ddiffyg ar y cymorth.

Codir ffioedd am gostau gweinyddol. Gellir ychwanegu hyn at y cymorth. Y ffi uchaf yw £ 250

Oherwydd bregusrwydd posibl y grŵp cleientiaid, bydd y Cyngor yn arfer ei ddisgresiwn wrth gynnig gwasanaeth asiantaeth gynhwysfawr am ffi canran o gost gwaith cymwys (5% +TAW ar hyn o bryd), i gefnogi cleientiaid gyda gwaith sy'n gysylltiedig â'r cymorth hwn, yn amodol ar isafswm ffi (ar hyn o bryd £500) + TAW.

Bydd y ffi hon yn ychwanegol at uchafswm cost gwaith a gellir ei gynnwys yng ngwerth cyffredinol y cymorth.

Pan fydd ymgeisydd yn dewis penodi asiant heblaw asiantaeth yr Awdurdod ei hun neu'n dewis goruchwylio'r cynllun ei hun, bydd yr Awdurdod yn codi ffi weinyddol (£300 ar hyn o bryd) +TAW.

Ni chaniateir ceisiadau newydd am gymorth nes bod unrhyw gymorth blaenorol yn cael ei ad-dalu'n llawn oni bai yn achos sefyllfaoedd eithriadol iawn ac wedi'u cymeradwyo gan y Pennaeth Tai.

Amodau Cyffredinol

Ni fydd yr awdurdod yn ystyried cais am gymorth mewn perthynas ag eiddo a ddarperir drwy adeiladu neu drawsnewid sy’n llai na 10 mlwydd oed am gymorth i gael gwared ar beryglon HHSRS Categori 1..

Sylwer - Nid oes cyfyngiad ar oedran eiddo ar gyfer darparu addasiadau.

Rhaid i eiddo fod ym mand Treth Gyngor A i D

Noder – Nid oes cyfyngiad o ran bandio treth gyngor eiddo ar gyfer darparu addasiadau.

Bydd y Cyngor, yn ôl ei ddisgresiwn, yn penderfynu a yw'r eiddo'n deilwng o fuddsoddiad mewn perthynas â chael gwared ar beryglon Categori 1 er mwyn sicrhau ei fod yn ddiogel ac yn ddiogel ar draul resymol.

Ni fydd cymhareb cymorth i werth yn fwy na 80%. Mewn amgylchiadau eithriadol, gall y Pennaeth Tai gymeradwyo disgresiwn.

Gall y Cyngor, yn ôl ei ddisgresiwn, ofyn am adroddiad prisio eiddo gan syrfëwr cymwys Sefydliad Brenhinol y Syrfewyr Siartredig (RICS), sy'n daladwy gan yr ymgeisydd.

Rhaid i'r eiddo gael ei feddiannu gan yr ymgeisydd/ceisydd, hyd nes y bydd y cymorth yn cael ei ad-dalu'n llawn.

Bydd amserlen waith yn cael ei chytuno gyda'r ymgeisydd cyn cynnig unrhyw gymorth a bydd yn ffurfio rhan o'r amodau cymorth. Lle bo'n briodol, bydd angen caniatâd Rheoliadau Adeiladu ar gyfer gwaith arfaethedig.

Mae'r ymgeisydd yn gyfrifol am sicrhau bod gan yr eiddo yswiriant adeiladau cynhwysfawr ar gyfer gwerth yswirio llawn yr eiddo drwy gydol cyfnod yr amod cymorth.

Rhaid gwneud yr holl waith cymwys o fewn 12 mis o'r dyddiad cymeradwyo'r cymorth. Gellir ymestyn y cyfnod os yw'r Awdurdod yn gweld yn addas. Os oes angen amser ychwanegol ar ymgeisydd, rhaid gwneud cais yn ysgrifenedig cyn diwedd y cyfnod o 6 mis o'r dyddiad cymeradwyo.

Rhaid i'r ymgeisydd ganiatáu mynediad i'r annedd i'r Cyngor gadarnhau bod yr holl waith wedi'i gwblhau yn unol â'r amserlen waith.

Amodau Meddiannaeth

Bydd amodau mewn perthynas â meddiannaeth yn cael effaith o'r dyddiad y cwblheir y gwaith neu 12 mis o'r dyddiad cymeradwyo (pa un bynnag yw'r cynharaf) tan y dyddiad pan ad-delir y cymorth yn llawn.

Mae'n amod y bydd yr annedd yn eiddo i berchen-feddianwyr drwy gydol cyfnod yr amod cymorth, neu bydd yn ad-dalu cyfanswm y cymorth a dalwyd i'r Awdurdod.

Amodau Gwaredu

Bydd amodau mewn perthynas ag ad-dalu wrth waredu yn cael effaith o'r dyddiad cymeradwyo hyd y dyddiad pan fydd y cymorth yn cael ei ad-dalu'n llawn.

Mae'n amod, os yw perchennog yn gwaredu'r fangre y mae cais yn ymwneud ag ef ar unrhyw adeg rhwng talu unrhyw randaliad cymorth a diwedd y cyfnod amod cymorth, rhaid iddo ad-dalu cyfanswm y cymorth a dalwyd i'r Awdurdod.

Amodau eraill

Pan fo gan ymgeisydd hawl i fynd ar drywydd hawliad o dan bolisi yswiriant ar gyfer gwaith a nodwyd yn y fanyleb gymorth, rhaid iddo fynd ar drywydd hawliad o'r fath cyn darparu cymorth.

Pan fydd y cymorth yn cynnwys gosod boeler gwres canolog bydd yr ymgeisydd yn sicrhau bod y boeler yn cael ei wasanaethu gan berson cymwys yn flynyddol drwy gydol cyfnod amod y benthyciad.

Mae'n amod o'r cymorth, os bydd yr Awdurdod yn cyflwyno hysbysiad i berchennog yr annedd sy'n ei gwneud yn ofynnol iddo wneud hynny ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod amod cymorth, y bydd o fewn 21 diwrnod yn rhoi datganiad i'r Awdurdod yn dangos bod yr amodau cymorth yn cael eu cyflawni.

Os bydd yr amodau uchod yn cael eu torri ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod amod cymorth bydd y person y mae'r amodau cymorth yn ymwneud ag ef yn ad-dalu swm y cymorth yn llawn i'r Awdurdod.

Atodiad 2 – cynhyrchion ariannol ar gyfer cyflwyno addasiadau

2.1 Cynhyrchion ar gyfer cyflwyno addasiadau

2.1 Pan fydd rhywun yn cysylltu â'r Cyngor o ran cyflwyno addasiadau yn eu cartref, yn gyffredinol mae Therapydd Galwedigaethol (ThG) yn ymgymryd ag asesiad o anghenion y person anabl ac yn argymell addasiadau 'angenrheidiol a phriodol' i ddiwallu'r anghenion hynny. Gall gweithwyr iechyd proffesiynol cymwys eraill a gymeradwywyd gan reolwr tîm ThG Gwasanaethau Cymdeithasol at ddibenion asesiad hefyd ymgymryd â'r dasg hon lle bo hynny'n briodol. Bydd hwn yn asesiad swyddogaethol o allu'r person anabl mewn perthynas â'i weithgareddau personol a domestig o fyw bob dydd yn ei gartref.

Bydd Swyddogion Technegol Gwasanaeth Tai y Sector Preifat yn penderfynu ar waith sy'n 'rhesymol ac ymarferol' i gyflawni'r addasiadau sy'n 'angenrheidiol ac yn briodol' i ddiwallu anghenion yr ymgeiswyr fel yr argymhellwyd gan y Gwasanaeth Therapi Galwedigaethol. Mae'r cyfeiriad at 'rhesymol' yn cynnwys ond nid yw'n gyfyngedig i ystyriaeth o gostau ariannol i ddarparu'r addasiad(au) yn ogystal â materion ymarferol.

Rhoddir blaenoriaeth i gyflawni'r addasiadau o fewn y cynllun eiddo presennol, gydag estyniadau'n cael eu hystyried dim ond lle na ellir nodi atebion amgen, gan ystyried terfynau cyllido ac opsiynau ailgartrefu yn briodol. Wrth ddod i benderfyniad ynghylch pa ystafell yn yr eiddo i hwyluso addasiadau i ddarparu mynediad i ystafelloedd ar gyfer cysgu, toiled neu ymolchi, bydd y swyddog technegol yn ystyried defnyddio'r holl ystafelloedd presennol, yn enwedig mewn achosion o danfeddiannu eiddo. Ni fydd addasiadau yn cael eu darparu i ddatrys problem orlawn mewn eiddo.

2.2 Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl Gorfodol (DFGs) ar gyfer addasiadau canolig a mawr a chyllid cyfatebol ar gyfer addasiadau i dai cyngor.

(Noder bod yr adran hon y tu allan i gwmpas Polisi Adnewyddu Tai Sector Preifat gan fod Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl (DFGs) yn cael eu darparu o dan ddarpariaeth statudol Deddf Adeiladu ac Adfywio Grantiau Tai 1996, fodd bynnag fe'i darperir at ddibenion gwybodaeth.)

Darparu addasiadau sy'n ganolig ac yn fawr eu natur fel y'u diffinnir yn ffigur 2 Safon Gwasanaeth Addasiadau Tai Llywodraeth Cymru, Ebrill 2019 (Cyfeirier at y Rhestr Termau).

Mae cyllid cyfatebol hefyd ar gael i gynorthwyo pobl anabl sy'n byw mewn tai cyngor sydd angen addasiadau canolig a mawr.

2.3 Meini Prawf ar gyfer Grantiau Cyfleusterau Anabl Gorfodol (DFGs)

Pwy sy'n gymwys?

Perchennog, tenant preifat sy'n anabl neu sydd â pherson anabl sy'n byw yn yr eiddo fel y'i diffinnir gan Ddeddf Grantiau Tai, Adeiladu ac Adfywio 1996.

Ni fydd yr Awdurdod yn ystyried cais am gymorth grant oni bai ei fod yn fodlon bod gan yr ymgeisydd, neu'n bwriadu caffael buddiant perchenogion yn y tir y mae'r gwaith perthnasol i'w wneud arno, neu fod yr ymgeisydd yn denant cymwys i'r annedd (ar ei ben ei hun neu ar y cyd ag eraill) yn rhinwedd les gyda rhwymedigaeth atgyweirio lawn gydag isafswm o 12 mlynedd yn weddill.

Nid oes unrhyw gymorth yn daladwy oni bai bod yr ymgeisydd yn 18 oed neu'n hŷn ar ddyddiad y cais.

Pobl anabl mewn lleoliadau maeth tymor hir ym Mwrdeistref Sirol Caerffili yn unol â statud.

Atodiad 3 - grantiau argyfwng ynni

Mae hwn yn gynnyrch newydd sy'n cael ei gynnig ar sail beilot ar hyn o bryd gan ddefnyddio’r Gronfa Ffyniant Gyffredin, gydag adolygiad a datblygu parhaus ac felly mae'n destun newid.

Cynigir grantiau argyfwng ynni i osod mesurau er mwyn gwella sgôr ynni cartrefi sy'n aneffeithlon o ran ynni, gydag aelwydydd ar incwm isel neu'n cynnwys person sy'n agored i effeithiau byw mewn eiddo oer (fel y nodir gan y Sefydliad Cenedlaethol dros Ragoriaeth mewn Iechyd a Gofal - NICE). Mae cyfranogiad y Cyngor yn y cynllun wedi'i gyfyngu i rôl hwylusydd, trwy ddarparu taliadau i'r gosodwr y cytunwyd arno.

1.2 Meini Prawf ar gyfer Grant Argyfwng Ynni

Pwy sy'n gymwys

Perchen-feddianwyr neu ddeiliaid contract y sector preifat (tenantiaid ffurfiol), dros 18 oed ar ddyddiad y cais.

Dim ond os oes ganddynt o leiaf 12 mlynedd ar ôl ar y brydles bresennol y bydd lesddeiliaid yn cael eu hystyried fel meddianwyr presennol pan fyddant yn gwneud cais am y cymorth

Rhaid i bersonau sy'n gwneud cais am y cymorth fod naill ai wedi cofrestru gyda'r Cyngor fel perchennog sy'n meddiannu'r eiddo neu fod yn ddeiliad contract sector preifat (tenant ffurfiol) yr eiddo, am gyfnod o 1 flwyddyn gyfan o leiaf yn union cyn gwneud ymholiad.

Rhaid i'r ymgeisydd fyw mewn cartref gydag incwm gros cyfunol sy'n dangos tystiolaeth o dan werth penodol, a nodir ar hyn o bryd fel £31,000 neu lai, neu fod person yn yr eiddo yn agored i effeithiau byw mewn eiddo oer fel y nodir gan NICE.

Er mwyn cael eich ystyried yn agored i effeithiau oer, rhaid i chi ddarparu datganiad / datganiad meddygol ysgrifenedig yn manylu ar enw'r person a'i lofnodi gan feddyg neu ymarferydd meddygol perthnasol yn cadarnhau un o'r cyflyrau isod:

Cyflwr cardiofasgwlaidd

Clefyd anadlol

Symudedd cyfyngedig

Imiwnoataliedig

Ar gyfer perchen-feddianwyr, rhaid cofrestru'r eiddo gyda'r Gofrestrfa Tir yn enw'r ymgeisydd cyn y gellir cymeradwyo'r cymorth.

Ar gyfer tenantiaid preifat, mae angen caniatâd landlordiaid i ddatblygu'r cymorth grant.

Ymgeiswyr nad ydynt yn gallu derbyn cymorth ar gyfer gwaith sy'n gysylltiedig ag ynni drwy ffynonellau cymorth amgen.

Noder

Ni all gweithredoedd papur corfforol gael eu derbyn gan y Cyngor.

Pan fydd ymgeisydd yn camliwio ei amgylchiadau ariannol, gall hyn effeithio ar gais yr ymgeisydd am gymorth.

Nid oes unrhyw gymorth yn daladwy i 'bersonau o dramor' fel y'i diffinnir yn Rheoliad 7A o Reoliadau Budd-dal Tai (Cyffredinol) 1987 (fel y'u diwygiwyd).

Rhaid i holl berchnogion cofrestredig yr eiddo gydsynio i'r gwaith sy'n cael ei wneud

Atodiad 4 – polisi blaenoriaethu.

Fel arfer, ymdrinnir â phob ymholiad ar gyfer pob math o gymorth ar sail archeb dyddiad. Fodd bynnag, mewn rhai amgylchiadau eithriadol, mae blaenoriaethu yn hanfodol i sicrhau bod adnoddau'n cael eu targedu at y rhai sydd â'r angen mwyaf/sydd â'r risg fwyaf.

Felly, rhoddir blaenoriaeth mewn achosion lle:

Gwelir bod eiddo, wrth archwilio, yn ddiffygiol hyd yma bod bygythiad ar fin digwydd i iechyd a diogelwch preswylwyr neu bobl sy'n mynd heibio.

Mae eiddo yn rhan o gynllun adfywio wedi'i dargedu a gefnogir, neu a hwylusir gan, Gwasanaeth Tai Sector Preifat.

Ni ellir gwneud grant Cyfleusterau i'r Anabl yn iawn heb waith atgyweirio / adnewyddu yn cael ei wneud ar yr un pryd.

Mewn perthynas â darparu addasiadau neu fynediad at gymorth adleoli, lle mae'r argymhelliad a dderbyniwyd gan y Gwasanaethau Cymdeithasol yn nodi bod yr addasiadau yn flaenoriaeth.

Noder: Mae'r meini prawf ar gyfer (d) uchod wedi'u nodi yn y ‘Gweithdrefnau Gwaith Addasu,' a nodir ar hyn o bryd fel a ganlyn:

Rhyddhau o’r ysbyty lle mae ymyrraeth yn hanfodol er mwyn hwyluso rhyddhau ac atal oedi wrth drosglwyddo gofal.

Salwch terfynol.

Materion trin â llaw sydd â risg sylweddol i gleient a/neu ofalwr

Adnewyddu neu adnewyddu tai sydd ar fin digwydd a fyddai'n effeithio ar y gwaith addasu.

Lle na ellir cyflwyno pecyn gofal nes bod addasiadau mawr wedi'u heffeithio.

Atodiad 5- gweithdrefnau ymholiad rhagarweiniol

Bydd yr Awdurdod yn gweithredu system ymholi rhagarweiniol ar gyfer personau sy'n gwneud ymholiad cychwynnol am gymorth o dan y polisi hwn.

Cymorth atgyweirio / adnewyddu:

Bydd y polisi cyn ymgeisio yn tywys ymholwyr i'r math mwyaf priodol o gymorth yn gynnar neu'n eu cyfeirio at asiantaethau mwy priodol er mwyn helpu i ddatrys eu problemau. Rhaid gwneud yr ymholiad rhagarweiniol i dîm Tai Sector Preifat yng Nghartrefi Caerffili.

Bydd y system ymholiadau cychwynnol yn sefydlu’r canlynol:

Cymorth atgyweirio / adnewyddu:

Bydd y system ymholiadau cychwynnol yn sefydlu’r canlynol:

Y gwaith y gofynnir am gymorth ar ei gyfer

Amgylchiadau ariannol yr ymgeisydd

Perchnogaeth yr eiddo

Cydymffurfio â gofynion cymwysterau blaenorol

Bydd ymholiadau rhagarweiniol yn cael eu gwneud yn ysgrifenedig, dros y ffôn neu drwy wefan Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili. Ar ôl hynny, bydd ymgeiswyr yn cael gwybod am y math (au) o gymorth y gallai fod ganddynt hawl iddynt.

Rhif ffôn 01443 811403 / 811378

E-bost taisectorpreifat@caerffili.gov.uk

Yna bydd yr Awdurdod yn archwilio'r eiddo i benderfynu a yw'n gymwys i gael cymorth ac i gadarnhau manylion rhagarweiniol a ddarparwyd yn flaenorol gan yr ymgeisydd.

Bydd eiddo'r ymgeiswyr hynny y tybir eu bod yn gymwys i gael cymorth yn cael eu hasesu yn unol â'r system flaenoriaethu a nodir yn Atodiad 4 y polisi hwn a'u blaenoriaethu yn unol â hynny.

Bydd ymgeiswyr nad ydynt yn gymwys i gael cymorth o dan y polisi hwn yn cael eu hysbysu'n ysgrifenedig a, lle bo'n briodol, byddant yn cael cynnig cyngor a/neu eu cyfeirio at asiantaethau eraill a allai gynorthwyo e.e. Gofal a Thrwsio, NYTH.

Cymorth addasu:

Ymdrinnir â phob ymholiad cyffredinol gan ddesg ddyletswydd y Gwasanaethau Cymdeithasol a'u cyfeirio at y tîm Therapi Galwedigaethol i gael asesiad o anghenion y person anabl. Bydd ymholiadau cyffredinol yn cael eu hystyried yn unol â pholisïau a gweithdrefnau'r Gwasanaethau Cymdeithasol.

Nodir y modd y mae'r ymholiadau hyn yn cael eu datblygu yn y Gweithdrefnau Gwaith Addasu.

Gofyn am asesiad ar gyfer oedolyn - 0808 100 2500

Gofyn am asesiad ar gyfer plentyn – 0808 100 1727.

Bydd ymgeiswyr y mae'r Awdurdod o'r farn nad ydynt yn gymwys i gael cymorth o dan y polisi hwn, lle bo'n briodol, yn cael cynnig cyngor a/neu eu cyfeirio at asiantaethau eraill a allai eu cynorthwyo e.e. Gofal a Thrwsio.

Atodiad 6 – ceisiadau am gymorth

Ymdrinnir â cheisiadau am gymorth yn nhrefn ymholiadau dyddiad gan ystyried unrhyw bolisi blaenoriaethu ac fel y mae adnoddau ariannol yn mynnu.

Ni fydd unrhyw gymorth yn cael ei dalu oni bai bod cais yn cael ei wneud i'r Awdurdod yn unol â darpariaethau'r polisi hwn a'i fod wedi'i gymeradwyo ganddynt.

Bydd pob cais am gymorth ar y ffurflen gais briodol a gyhoeddir gan yr Awdurdod ac yn nodi'r fangre y mae'n ymwneud â hi. Bydd yn cynnwys y canlynol:

Manylion am y gwaith y ceisir cymorth mewn cysylltiad â hwy.

Manylion unrhyw wasanaethau a thaliadau rhagarweiniol neu ategol mewn perthynas â'r gost y gofynnir am gymorth hefyd (os yw'n briodol).

leiaf dau amcangyfrif gan wahanol gontractwyr o'r gost o gyflawni'r gwaith perthnasol. Pan ystyrir bod gwaith yn fân o ran natur gan yr Awdurdod neu mewn amgylchiadau eithriadol, fel y penderfynir gan yr Awdurdod, gellir derbyn un amcangyfrif.

Yn achos teitlau cofrestredig, dilysu perchnogaeth ar hyn o bryd drwy Land Registry Direct.

- Yn achos grantiau gorfodol, gellir derbyn Tystysgrif Teitl a lofnodwyd gan Banc,

Cymdeithas Adeiladu neu Gyfreithiwr sy'n cadarnhau perchnogaeth yr eiddo am deitl

anghofrestredig.

Ni fernir bod y cais wedi'i gwblhau hyd nes y bydd yr Awdurdod wedi penderfynu amserlen o waith cymwys yn unol â'r polisi hwn a derbyniwyd yr holl waith papur sy'n berthnasol i'r cais hwnnw.

Diddordeb perchnogion – ar gyfer Cynlluniau Adfywio wedi'u Targedu

Ni fydd yr Awdurdod yn ystyried cais / cymryd rhan mewn cynllun adfywio wedi'i dargedu oni bai ei fod yn fodlon bod gan yr ymgeisydd, neu'n bwriadu caffael buddiant perchnogion yn y tir y mae'r gwaith perthnasol i'w wneud arno, neu fod yr ymgeisydd yn denant cymwys i'r annedd (ar ei ben ei hun neu ar y cyd ag eraill) yn rhinwedd prydles sydd â rhwymedigaeth atgyweirio lawn gyda 12 mlynedd yn weddill.

Bydd eithriad i hyn ond yn cael ei ystyried lle byddai amcanion strategol yr Awdurdod wrth ddilyn ei weithgareddau o fewn yr Ardal Adfywio wedi'i Dargedu'n cael eu niweidio.

Penderfyniad a Hysbysu

Bydd yr Awdurdod yn hysbysu ceisydd, o fewn chwe mis i dderbyn y cais, p'un a yw'n cael ei gymeradwyo neu ei wrthod. Pan fydd yr Awdurdod yn penderfynu cymeradwyo cais am gymorth, bydd yn penderfynu:

Pa waith perthnasol sy'n gymwys i gael cymorth,

Faint o dreuliau sydd i'w talu yn briodol wrth gyflawni'r gwaith cymwys,

Swm y costau sydd wedi eu hysgwyddo'n briodol, neu i'w hysgwyddo'n briodol,

mewn perthynas â gwasanaethau a thaliadau rhagarweiniol neu ategol, a

Faint o gymorth y mae wedi penderfynu ei roi.

Os bydd yr Awdurdod yn cymeradwyo'r cais, bydd yn nodi yn yr hysbysiad:

Y symiau y cyfeirir atynt yn y paragraff uchod, a Maint y gefnogaeth.

Os bydd yr Awdurdod yn gwrthod y cais, bydd yn hysbysu'r ymgeisydd o'r rhesymau dros wrthod y cais.

Gwaith annisgwyl

Os, ar ôl i gais am gymorth grant gael ei gymeradwyo, mae'r Awdurdod yn fodlon oherwydd amgylchiadau y tu hwnt i reolaeth yr ymgeisydd:

Ni all y gwaith cymwys fod wedi'i wneud, neu na ellid bod wedi'i wneud, ar gyfer y symiau a aseswyd

Mae swm y costau sydd wedi cael eu talu neu sydd i'w cael fel y crybwyllwyd uchod wedi cynyddu, neu

Ni all y gwaith cymwys fod, neu na ellid fod wedi'i wneud heb wneud gwaith ychwanegol na ellid fod wedi'i ragweld yn rhesymol ar yr adeg y gwnaed y cais

Gall yr Awdurdod ail-bennu'r gost amcangyfrifedig a swm y cymorth, yn amodol ar yr uchafswm grant perthnasol. Mewn amgylchiadau o'r fath, bydd cydsyniad yr ymgeisydd yn cael ei sicrhau'n gyntaf.

Oherwydd natur cynhyrchion benthyciadau, ni ellir cynyddu swm y cymorth ariannol yn dilyn cymeradwyaeth ffurfiol i dalu costau unrhyw waith nas rhagwelwyd.

Pan fydd cais am gymorth yn cael ei gymeradwyo, bydd yr Awdurdod yn gosod yr amodau a nodir yn yr atodiadau perthnasol ar gyfer y cynnyrch penodol ac Atodiad 7, taliad am gymorth ariannol mewn perthynas â chymeradwyo neu dalu'r cymorth.

Cymeradwyo ceisiadau

Ni fydd yr Awdurdod yn cymeradwyo cais am gymorth ar gyfer unrhyw beth heblaw gwaith cymwys, fel y'i diffinnir yn yr Atodiadau perthnasol sy'n ymwneud â'r cynnyrch ariannol penodol.

Pan fo'r Awdurdod yn ystyried cais am gymorth gan berson sy'n bwriadu caffael buddiant cymwys, ni fydd yn cymeradwyo'r cais nes ei fod yn fodlon ei fod wedi gwneud hynny.

Ni fydd yr Awdurdod yn cymeradwyo cais am gymorth oni bai ei fod yn fodlon:

Bod trefniadau ariannol a threfniadau eraill boddhaol ar gyfer cyflawni'r rheini yn gweithio, ac mai

Cyflawni gwaith yw'r ffordd fwyaf priodol o weithredu.

Ar wahân i gyflawni uchelgeisiau strategol yr Awdurdod, ni fydd ceisiadau olynol am gymorth yn cael eu cymeradwyo mewn perthynas ag eiddo sydd wedi derbyn cymorth, lle nad yw'r cyfnod amod cymorth wedi dod i ben (ac eithrio yn achos cyflwyno addasiadau).

Ac eithrio mewn achosion o argyfwng, ni fydd yr Awdurdod yn cymeradwyo cais am gymorth benthyciad mewn perthynas ag eiddo lle nad yw benthyciad blaenorol wedi'i ad-dalu'n llawn. Bydd pob cais am fenthyciad dilynol yn destun asesiad fforddiadwyedd/ecwiti.

Mae'n amod cymorth ariannol, bod yr holl waith cymwys yn cael ei wneud o fewn 12 mis o ddyddiad cymeradwyo'r cais. Gellir ymestyn y cyfnod hwn os yw'r Awdurdod yn meddwl ei fod yn addas. Os oes angen amser ychwanegol ar ymgeisydd, rhaid gwneud cais yn ysgrifenedig cyn diwedd y cyfnod o 12 mis.

Cymryd rhan mewn Cynlluniau Adfywio wedi'u Targedu

Bydd unigolion sy'n gymwys i gymryd rhan mewn Cynllun Adfywio wedi'i Dargedu yn gwneud hynny drwy lofnodi eu caniatâd ("caniatâd y cynllun"), yn unol â thelerau'r cynllun, i'r cynigion i gyflawni'r gwaith a bennir yn y cynllun.

Unwaith y bydd y gwaith wedi'i gwblhau er boddhad yr Awdurdod, bydd yr Awdurdod yn hysbysu pob cyfranogwr, gan nodi'r dyddiad y cafodd y gwaith ei gwblhau felly.

Amodau ynghylch cymeradwyaeth y Cyngor

Bydd amodau sy'n ymwneud â chymryd rhan yn y cynllun, gan gynnwys y rhai sy'n ymwneud â meddiannaeth a gwaredu'r eiddo yn cael eu cymeradwyo gan y Cyngor ar sail cynllun unigol.

Atodiad 7 - talu cymorth ariannol

Mae pwyntiau 1 i 6 isod yn ymwneud â'r cynhyrchion ariannol canlynol:

Grant Cyfleusterau i'r Anabl Gorfodol

Grant Cyfleusterau i'r Anabl yn ôl Disgresiwn

Grant Argyfwng Ynni

Benthyciad Oes

Cymorth Ad-daladwy Diogelwch Cartref

Mae'n amod o dalu'r cymorth ariannol datganedig, oni bai bod yr Awdurdod yn uniongyrchol fel arall, y bydd contractwr yn ymgymryd â'r gwaith a gynorthwyir yn ariannol gan gontractwr y mae ei amcangyfrif yn cyd-fynd â'r cais.

Bydd cymorth ariannol yn cael ei dalu'n ôl-weithredol mewn rhandaliadau wrth i'r gwaith fynd rhagddo pan fydd yr Awdurdod yn fodlon bod y gwaith cymwys hwnnw wedi'i wneud. Bydd rhandaliadau a thaliadau terfynol ond yn cael eu talu pan dderbynnir yr anfonebau boddhaol cysylltiedig.

Ni chaniateir taliadau interim fel arfer am gymorth o lai na £5,000. Bydd taliadau dros dro yn cael eu cyfyngu i daliadau o isafswm o £5,000.

Fel arfer, bydd taliadau interim yn cynrychioli uchafswm o 75% o'r ffigurau prisio ac eithrio mewn amgylchiadau eithriadol lle mae taliadau 90% yn briodol. Fodd bynnag, ni fydd cyfanswm y rhandaliadau a dalwyd cyn eu cwblhau byth yn fwy na 90% o elfen waith y dyfarniad ariannol.

Fel arfer, bydd taliadau'n cael eu gwneud yn uniongyrchol i'r contractwr, fodd bynnag, o dan rai amgylchiadau, gyda chytundeb blaenorol yr Awdurdod gellir anfon cyfarwyddyd talu sy'n daladwy i'r contractwr at yr ymgeisydd.

Mewn perthynas â cheisiadau cymorth ariannol, ni dderbynnir anfonebau gan yr ymgeisydd nac aelod o'i deulu nac am gymorth materol yn unig.

Ar gyfer cymorth grant adleoli, perchen-feddiannydd a benthyciadau landlord, telir swm llawn y cymorth ariannol ar y dyddiad cymeradwyo. Ar gyfer grantiau adleoli, bydd y taliad yn cael ei wneud yn uniongyrchol i'r cyfreithiwr sy'n gweithredu ar ran yr ymgeisydd mewn perthynas â phrynu'r eiddo. Ar gyfer perchen-feddiannydd a landlordiaid, bydd taliadau'n cael eu gwneud yn uniongyrchol i'r cyfrif a nodir gan yr ymgeiswyr benthyciad.

Atodiad 8 – ffioedd a gwasanaethau

Bydd yr Awdurdod yn ystyried cynnwys y gwasanaethau rhagarweiniol ac ategol canlynol a thaliadau am gymorth grant a benthyciad.

Gwasanaeth Asiantaeth Llawn gan gynnwys cyswllt cwsmeriaid a phresenoldeb Clerc Gwaith drwy gydol y prosiect – uchafswm o 15% o gostau gwaith cymwys ar hyn o bryd.

Gwasanaethau Asiantaeth sy'n darparu cymorth cyn ac ar ôl contract heb bresenoldeb cyswllt cwsmeriaid/Clerc Gwaith – ar hyn o bryd uchafswm o 10% o'r costau gwaith cymwys.

Gwasanaethau cyn neu ar ôl contract – lefel ffioedd drwy gytundeb ymlaen llaw gyda'r Awdurdod.

Mae'r Awdurdod yn cadw'r hawl i ddefnyddio ei wasanaeth asiantaeth mewnol ei hun mewn perthynas â chynlluniau strategol a gychwynnwyd yn rhagweithiol gan yr Awdurdod.

Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl

Bydd ffioedd asiantaeth ar gyfer Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl gorfodol yn cael eu capio ar yr uchafswm grant perthnasol. Ar gyfer Grantiau Cyfleusterau Anabl gorfodol, bydd ffioedd asiantaeth yn cael eu pennu ar gyfradd unffurf ar hyn o bryd 5% o gyfanswm cost y gwaith neu isafswm ffi ar hyn o bryd £500 + TAW (pa un bynnag yw'r uchaf).

Bydd ffioedd asiantaeth ar gyfer grantiau Cyfleusterau Anabl dewisol yn cael eu gosod ar gyfradd unffurf ar hyn o bryd 5% o gyfanswm cost y gwaith neu isafswm ffi ar hyn o bryd £500 + TAW (pa un bynnag yw'r uchaf).

Grant Adleoli

Y ffi weinyddol ar gyfer grantiau adleoli fydd ffi sefydlog ar hyn o bryd £400+TAW.

Cymorth Ad-daladwy Diogelwch Cartref a Benthyciadau Oes

Mae Cymorth Ad-daladwy Diogelwch Cartref a Benthyciadau Oes wedi'u targedu at aelwydydd bregus. Felly, bydd yr Awdurdod yn arfer ei ddisgresiwn wrth gynnig gwasanaethau'r asiantaeth fewnol ar gyfer ceisiadau o'r fath am ffi ar hyn o bryd 5% o gyfanswm cost gwaith neu isafswm ffi ar hyn o bryd £500 + TAW (pa un bynnag yw'r uchaf).

Cyffredinol:

Grantiau Asiantaeth Allanol a Grantiau AnAsiantaeth / HSRA/ (ac eithrio Grantiau

Cyfleusterau i'r Anabl gorfodol)

Pan fydd ymgeisydd yn dewis penodi Asiant heblaw Asiantaeth yr Awdurdod ei hun neu'n goruchwylio'r cynllun ei hun, bydd yr Awdurdod yn codi ffi weinyddol ar hyn o bryd £400+ V.A.T

Grantiau Cyfleusterau Anabl Gorfodol Asiantaeth Allanol a Benthyciadau Amser Bywyd

Pan fydd ymgeisydd yn dewis penodi Asiant ar wahân i Asiantaeth yr Awdurdod ei hun neu'n goruchwylio'r cynllun ei hun, bydd yr Awdurdod yn cynnig Gwasanaeth Asiantaeth is sy'n darparu manyleb / bil gwaith manwl o feintiau i ganiatáu i ymgeiswyr eu cynorthwyo gyda'u cyflwyniad. Y ffi bresennol ar gyfer y gwasanaeth hwn fydd £300+ V.A.T.

Noder – bydd unrhyw incwm ffioedd a gynhyrchir gan Wasanaeth Asiantaeth Mewnol y Cyngor yn cael ei fuddsoddi yn ôl yng ngwasanaeth Tai Sector Preifat.

Taliadau gweinyddol:

Mae'r taliadau canlynol yn berthnasol yn ychwanegol at y ffioedd asiantaeth a nodir uchod:

Benthyciad Perchen-feddianwyr - Y ffi sy'n daladwy ar gyfer benthyciadau perchen-feddiannwyr fydd £500. Gellir talu hyn ymlaen llaw cyn derbyn y cyllid benthyciad neu gall fod wedi'i gynnwys yn yr ad-daliadau benthyciad misol.

Benthyciadau Landlordiaid - Bydd y ffi sy'n daladwy ar gyfer pob benthyciad landlord yn dibynnu ar faint o fenthyciad sydd ei angen. Bydd y benthyciadau hynny dros £12,500 yn denu ffi o 8% o werth y benthyciad; Codir ffi o £1000 ar y benthyciadau hynny o dan £12,500 (gan gynnwys ffi, os caiff ei ymgorffori), a bydd yr awdurdod yn rhoi cymhorthdal o £500 tuag at y ffi honno gan adael y landlord i dalu'r £500 sy'n weddill. Gellir talu hyn ymlaen llaw cyn derbyn y cyllid benthyciad neu gellir ei ymgorffori yn yr ad-daliadau benthyciad misol.

Benthyciad Oes - Y ffi sy'n daladwy am fenthyciadau oes fydd £250. Rhaid i hyn fod wedi'i gynnwys yn y benthyciad.

Cymorth Ad-daladwy Diogelwch Cartref - Y ffi sy'n daladwy am y cymorth hwn fydd £250. Mae'n rhaid i hyn gael ei gynnwys yn y cymorth benthyca.

Adolygiadau

Bydd yr holl ffioedd a gwasanaethau uchod yn cael eu hadolygu'n rheolaidd fel y bo'n briodol. Bydd taliadau diwygiedig yn cael eu cymeradwyo'n ffurfiol gan y Pennaeth Tai.

Atodiad 9 – rhestr termau

Dyddiad cymeradwyo ar gyfer cymorth grant

Dyddiad pryd mae'r grant yn cael ei gymeradwyo'n ffurfiol

Dyddiad cymeradwyo ar gyfer cymorth benthyg

Y dyddiad y mae'r benthyciad yn cael ei gymeradwyo'n ffurfiol

Perygl categori 1

Wedi'i ddiffinio yn Neddf Tai 2004, Adran 2 ac mae'n golygu perygl o ddisgrifiad rhagnodedig sy'n dod o fewn band rhagnodedig o ganlyniad i gyflawni, trwy'r System Mesur Iechyd a Diogelwch Tai, sgôr rhifiadol o swm a ragnodir gan reoliadau a wnaed gan Lywodraeth Cynulliad Cymru neu'n uwch na hynny.

Dyddiad ardystiedig ar gyfer cymorth grant

Dyddiad cwblhau'r holl waith cymwys er boddhad yr Awdurdod.

Sylwer grantiau adleoli dyma'r dyddiad y caiff y pryniant eiddo ei gwblhau, gan ddefnyddio'r cyllid grant.

Dyddiad ardystiedig ar gyfer cymorth benthyciad ar gyfer perchen-feddianwyr a benthyciadau landlord

Dyddiad pryd y mae'r holl gymorth benthyciad wedi'i dalu i'r sawl a wnaeth gais am fenthyciad.

Dyddiad ardystiedig ar gyfer cymorth benthyciad ar gyfer benthyciadau amser bywyd a Chymorth Ad-daladwy Diogelwch Cartref

Dyddiad pryd y mae'r holl gymorth benthyciad wedi'i dalu i'r contractwr cymeradwy neu i'r perchennog anfon ymlaen at y contractwr mewn rhai amgylchiadau.

Perthynas agos

Rhiant, rhiant-yng-nghyfraith, mab-yng-nghyfraith, merch-yng-nghyfraith, llys-riant, llys-fab, llys-ferch, brawd, chwaer, neu briod neu bartner sifil unrhyw un o'r personau blaenorol, neu os yw'r person hwnnw'n un o gwpl dibriod, aelod arall y cwpl hwnnw.

Annedd

Adeilad neu ran o adeilad sydd wedi'i feddiannu neu y bwriedir ei feddiannu fel annedd ar wahân, ynghyd ag unrhyw iard, gardd, tai allanol ac atodiadau sy'n perthyn i'r adeilad neu'r rhan honno fel arfer.

Amcangyfrif cost

Swm y treuliau y mae'r Awdurdod o'r farn eu bod yn briodol i'w talu wrth gyflawni'r gwaith cymwys ynghyd â swm y costau y mae'r Awdurdod o'r farn eu bod wedi eu hysgwyddo'n briodol, neu y mae'n briodol eu hysgwyddo, mewn perthynas â gwasanaethau a thaliadau rhagarweiniol neu ategol.

Teulu

Cwpl priod neu ddibriod;

Cwpl priod neu ddibriod ac aelod o'r un aelwyd y mae un ohonynt yn gyfrifol amdano neu y mae'r ddau ohonynt yn gyfrifol amdanynt ac sy'n blentyn neu'n berson ifanc; neu

Person nad yw'n aelod o gwpl priod neu ddibriod ac yn aelod o'r un aelwyd y mae'r person hwnnw'n gyfrifol amdano ac sy'n blentyn neu berson ifanc.

Cyfnod amod y grant

Cyfnod o 10 mlynedd yn dechrau gyda dyddiad ardystiedig y cymorth grant

Tŷ amlfeddiannaeth

Tŷ cyfan, fflat neu adeilad wedi'i addasu sy'n cael ei osod i dri neu fwy o denantiaid sy'n ffurfio dau neu fwy o aelwydydd, sy'n rhannu cyfleusterau fel cegin, ystafell ymolchi neu doiled

Cyfnod amod y benthyciad

Cyfnod o amser i ad-dalu'r swm llawn o gymorth benthyciad sy'n dechrau gyda'r dyddiad ardystiedig neu'r cyfnod o amser pan fydd unrhyw elfen o'r ddyled gymorth yn parhau i fod yn rhagorol, hynny yw hyd nes y bydd y cymorth yn cael ei ad-dalu'n llawn.

Tenantiaeth hir

Yr ystyr a roddir i "The Meaning by Section 115 of the Housing Act 1985"

Person sy’n aelod o deulu

Mae person yn aelod o deulu rhywun arall os:

os yw'n briod neu'n bartner sifil i'r person hwnnw, neu ei fod ef a'r person hwnnw'n byw gyda'i gilydd fel pe baent yn briod neu'n briod.

Mae'n rhiant, tad-cu, tad-cu, plentyn, wyres, brawd, chwaer, ewythr, modryb, nai neu nith, gan gynnwys perthnasoedd cadarnhaol. Bydd perthynas trwy briodas yn cael ei thrin fel perthynas trwy waed, bydd perthynas o'r hanner gwaed yn cael ei thrin fel perthynas â'r gwaed cyfan.

Rhaid trin llys-blentyn person fel ei blentyn, a rhaid trin plentyn anghyfreithlon fel plentyn cyfreithlon ei fam a'i dad meddwol.

Diddordeb y perchennog

Ystad mewn ffi absoliwt syml mewn meddiant; neu dymor o flynyddoedd nad yw’n llai na deuddeng mlynedd di-dor heb ddod i ben ar ddyddiad y cais, p'un a yw'n cael ei ddal gan yr ymgeisydd yn unig neu ar y cyd ag eraill.

Ar gyfer Benthyciadau Amser Bywyd a Chymorth Ad-daladwy Diogelwch yn y Cartref, tymor o flynyddoedd y mae absoliwt ohonynt yn parhau i fod heb ddod i ben ar ddyddiad y cais, p'un a yw'n cael ei ddal gan yr ymgeisydd yn unig neu ar y cyd ag eraill.

Partner

Person priod neu berson heblaw am rywun priod y mae ef neu hi yn byw gyda hwynt fel pe bai'n briod.

Budd-daliadau ar sail incwm wedi'u pasbortio

Meini prawf cymhwysedd fel y'u diffinnir gan Lywodraeth Cymru

Landlord Cymdeithasol Cofrestredig/Landlord Cymunedol

Yr un ystyr ag yn Rhan I o Ddeddf Tai 1996 a Deddf Rhentu Cartrefi (Cymru) 2016.

Addasiadau Bach / Canolig / Mawr

Manylir yn ffigwr 2 Safonau Gwasanaeth Tai Addasiadau Llywodraeth Cymru 2019. www.gov.wales/sites/default/files/publications/2019-04/housing-adaptations-standards-of-service.pdf

Prawf modd statudol

Fel y nodir yn Rheoliadau Grantiau Adnewyddu Tai 1996, fel y'u diwygiwyd.

Pâr dibriod

Dyn a menyw nad ydynt yn briod â'i gilydd ond sy'n byw gyda'i gilydd fel pe baent yn briod.

Yn ôl i'r brig